ਸਦਬੁੱਧੀ
ਸਦਬੁੱਧੀ
ਕਿਸੇ ਸ਼ਹਿਰ ’ਚ ਇੱਕ ਲੁਹਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਉਹ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਉਹ ਲੋਹੇ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ’ਚ ਆਪਣਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਜ਼ਰੂਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ ਉਹ ਕਾਫ਼ੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਇੱਕ ਦਿਨ ਚੋਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ’ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਜ਼ੰਜੀਰਾਂ ’ਚ ਜਕੜ...
ਹੰਕਾਰ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ
ਹੰਕਾਰ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ
ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਕਦੇ ਦੌਲਤ ਤੇ ਤਾਕਤ 'ਤੇ ਗੁਮਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਅਹੁਦਾ, ਪੈਸਾ ਤੇ ਸ਼ੋਹਰਤ ਕਦੇ ਵੀ ਰੇਤ ਵਾਂਗ ਹੱਥਾਂ 'ਚੋਂ ਤਿਲਕ ਸਕਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ 'ਚ ਸੰਸਾਰਿਕ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਮਾਇਆ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਮਾਇਆ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਬੁੱਧੀਹੀਣ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ...
ਬਿਰਧ ਦੀ ਇੱਛਾ
ਬਿਰਧ ਦੀ ਇੱਛਾ
ਇੱਕ ਬਿਰਧ ਔਰਤ ਸੀ ਸਦਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਧਿਆਨ ’ਚ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੱਥੀਂ ਬਣਾਇਆ ਖਾਣਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਖਵਾਉਣ ਦੀ ਉਸ ਦੀ ਬੜੀ ਇੱਛਾ ਸੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ’ਚ ਆ ਕੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਂ ਕੱਲ੍ਹ ਜ਼ਰੂਰ ਤੇਰੇ ਹੱਥਾਂ ਦਾ ਖਾਣਾ ਖਾਵਾਂਗਾ’’ ਬਿਰਧ ਖੁਸ਼ ਹੋਈ ਵਧੀਆ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸੋਚ ਉਸ...
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਵੀ ਲੱਗੇ ਲਾਈਨ ’ਚ
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਵੀ ਲੱਗੇ ਲਾਈਨ ’ਚ
ਸਾਬਰਮਤੀ ਆਸ਼ਰਮ ’ਚ ਇਹ ਨਿਯਮ ਸੀ ਕਿ ਉੱਥੇ ਭੋਜਨ ਸਮੇਂ ਦੋ ਵਾਰ ਘੰਟੀ ਵਜਾਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਉਸ ਘੰਟੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਆਸ਼ਰਮ ’ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਲਈ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਜੋ ਲੋਕ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਘੰਟੀ ਵੱਜਣ ’ਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਲਾਈਨ ਲੱਗਣ ਤ...
ਇੰਜ ਛੁੱਟੀ ਆਦਤ
ਇੰਜ ਛੁੱਟੀ ਆਦਤ
ਭੂ-ਦਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸੂਤਰਧਾਰ ਅਚਾਰੀਆ ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਸ਼ਰਾਬੀ ਆਦਮੀ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆ, ''ਮਹਾਤਮਾ ਜੀ, ਕੀ ਕਰਾਂ, ਇਹ ਸ਼ਰਾਬ ਮੇਰਾ ਪਿੱਛਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੀ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਉਪਾਅ ਦੱਸੋ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਆਦਤ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲ ਜਾਵੇ'' ਵਿਨੋਬਾ ਭਾਵੇ ਨੇ ਕੁਝ ਦੇਰ ਸੋਚ...
ਪੁਰਸ਼ਾਰਥ (Philanthropy)
ਪੁਰਸ਼ਾਰਥ (Philanthropy)
ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਦੇ ਯੁੱਧ 'ਚ ਕਰਨ ਨੇ ਅਰਜੁਨ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕੀਤਾ ਸੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਖਾਂਡਵ ਵਣ ਦੇ ਸੱਪ ਅਸ਼ਵਸੇਨ ਨੇ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪਾਂਡਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲਾਈ ਗਈ ਅੱਗ 'ਚ ਭਸਮ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ, ਇਹੀ ਸਹੀ ਮੌਕਾ ਸਮਝਿਆ ਅਰਜੁਨ ਨਾਲ ਉਹ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਰੱਖਦਾ ਹੀ ਸੀ ਪਰ ਡੰਗਣ...
ਸੱਚ ਦਾ ਫਲ
ਸੱਚ ਦਾ ਫਲ
ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੱਕ ਕਾਫ਼ਲਾ ਬਗਦਾਦ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਰਾਹ ’ਚ ਡਾਕੂਆਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਲੁੱਟਮਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਕਾਫ਼ਲੇ ’ਚ 9 ਸਾਲ ਦਾ ਇੱਕ ਲੜਕਾ ਚੁੱਪਚਾਪ ਖੜ੍ਹਾ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ ਇੱਕ ਡਾਕੂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, ‘‘ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਵੀ ਕੁਝ ਹੈ?’’ ‘‘ਮੇਰੇ ਕੋਲ 40 ਅਸ਼ਰਫ਼ੀਆਂ ਹਨ’’ ਲੜਕੇ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਡਾਕ...
ਟੈਂਪੂ ਚਲਾ ਕੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਵਿਗਿਆਨੀ
ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਇਨਸਾਨ ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਿਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ : ਕਮਲਦੀਪ ਸ਼ਰਮਾ
(ਰਾਮ ਸਰੂਪ ਪੰਜੋਲ) ਸਨੌਰ। ਹਲਕਾ ਸਨੌਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮਘਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪੁਸ਼ਪ ਨਾਥ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਟੈਂਪੂ ਚਲਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਕਮਲਦੀਪ ਸ਼ਰਮਾ ਨੂੰ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਵੀ ਪਿਤਾ ਦੀ ਹੱਡ-ਤੋੜਵੀਂ ਮਿਹਨ...
ਸਫ਼ਲਤਾ ਦਾ ਰਾਜ਼
ਸਫ਼ਲਤਾ ਦਾ ਰਾਜ਼
ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਲਬਰਟ ਆਈਂਸਟੀਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੱਕ ਲੜਕੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, 'ਸਰ, ਅੱਜ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਂਅ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਤੁਹਾਡੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਹਾਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਦੱਸੋ ਕਿ ਮਹਾਨ ਬਣਨ ਲਈ ਕੀ ਮੰਤਰ ਹੈ?'
ਆਈਂਸਟੀਨ ਨੇ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ 'ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ '...
ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਾਥ (God’s Support)
ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਾਥ (God's Support)
ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਸ਼ ਅਲੀ ਨਾਲ ਕਿਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਰਾਹ 'ਚ ਅਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮਿਲਿਆ ਅਲੀ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਪੈਂਦਿਆਂ ਹੀ ਉਹ ਅਲੀ ਨੂੰ ਕੋਸਣ ਲੱਗਾ ਅਲੀ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਵਕ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੋਲ-ਕੁਬੋਲ ਸੁਣੇ ਪਰ ਅਖੀਰ ਉਸ ਦੇ ਸਬਰ ਦਾ ਬੰਨ੍ਹ ਟੁੱਟ ਹੀ ਗਿਆ ਉਹ ਵੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ 'ਤੇ ...
ਆਤਮ ਸਨਮਾਨ
ਆਤਮ ਸਨਮਾਨ
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਏਰਿਕ ਹਾਫਰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਮਿਹਨਤੀ ਸੀ ਉਹ ਔਖੇ ਤੋਂ ਔਖੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਘਬਰਾਉਂਦੇ ਸਨ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਵਾਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖਾਣਾ ਖਾਧਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਛੁੱਟ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਬ...
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੱਚੀ ਸੇਵਾ
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੱਚੀ ਸੇਵਾ
ਇਹ ਨੇਤਾਜੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੀ ਘਟਨਾ ਹੈ ਇੱਕ ਰਾਤ ਬਾਲਕ ਸੁਭਾਸ਼ ਅਚਾਨਕ ਪਲੰਗ ਤੋਂ Àੁੱੁਤਰ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਸੌਂ ਗਏ ਨਾਲ ਹੀ ਸੁੱਤੀ ਪਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਈ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਰਾਜ਼ ਹੋ ਗਿਐ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛ...
ਦ੍ਰਿੜ ਪ੍ਰਣ
ਦ੍ਰਿੜ ਪ੍ਰਣ
ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਗੁਲਾਮ ਸੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਲੋਕ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਗੁੱਸਾ ਕਰਦੇ ਸੀ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਤੇ ਭਾਰਤ ਵਾਸੀ ਆਪਣੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ’ਤੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਣ ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਵਿਦਰੋਹ ਦਾ ਬਿਗੁਲ ਨਾ ਵਜਾ ਦੇਣ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੋਂ ...
ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ
ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ
ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਕੂਲ ’ਚ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਖਤਮ ਹੋਣ ਪਿੱਛੋਂ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਨੇ ਨਤੀਜਾ ਐਲਾਨਿਆ ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਜਿਸ ਨੇ ਪਾਟੇ-ਪੁਰਾਣੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ, ਪੂਰੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, ‘‘ਸਰ, ਮੈਂ ਫੇਲ੍ਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ’’ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਕੇ ਝਿੜਕਣ ...
‘‘ਬੇਟਾ, ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਮਾੜਾ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਵੇਖਣਾ, ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਇੱਕ ਦਿਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੀਰੇ-ਮੋਤੀ ਦੇਵੇਗੀ
‘‘ਬੇਟਾ, ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਮਾੜਾ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਵੇਖਣਾ, ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਇੱਕ ਦਿਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੀਰੇ-ਮੋਤੀ ਦੇਵੇਗੀ
’’ਸੰਨ 1985 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਸੀ ਅਸੀਂ ਪਰਮ ਪਿਤਾ ਜੀ ਕੋਲ ਆਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ-ਧੰਦੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਪਰਮ ਪਿਤਾ ਜੀ ਫ਼ਰਮਾਉਣ ਲੱਗੇ, ‘‘ਬੇਟਾ, ਪੰਜਾਬ ...