ਸਾਧਾਰਨ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ : ਸੁਖਾਲੀ ਹੋਵੇਗੀ ਦਾਖਲੇ ਦੀ ਰਾਹ
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਸੰਬਰ ’ਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਨੁਦਾਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਕੁਲਪਤੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਆਰ.ਪੀ. ਤਿਵਾੜੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ’ਚ ਇੱਕ ਸੱਤ ਮੈਂਬਰੀ ਸੰਮਤੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਇਸ ਸੰਮਤੀ ਦਾ ਗਠਨ ਸਾਰੀਆਂ 45 ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਸਨਾਤਕ ਅਤੇ ਸਨਾਤਕੋਤਰ ਪੱਧਰੀ ਗੈਰ-ਵਿਆਸਾਇਕ ਪਾਠਕ੍ਰਮਾਂ ’ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਸੰਮਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਪੀਐਚਡੀ. ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ’ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਪੱਧਰੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸੁਝਾਉਣ ਦੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਆਰ.ਪੀ. ਤਿਵਾੜੀ ਸੰਮਤੀ ਨੇ ਬੀਤੇ ਮਹੀਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਨੁਦਾਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਪਟ ਸੌਂਪੀ ਹੈ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ’ਚ ਸਾਰੀਆਂ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਗੈਰ-ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਨਾਤਕ ਅਤੇ ਸਨਾਤਕੋਤਰ ਪਾਠਕ੍ਰਮਾਂ ’ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਲਈ ਸਾਧਾਰਨ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (ਸੀ.ਈ.ਟੀ) ਅਤੇ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ’ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਤਰਤਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (ਨੈਟ) ਦੇ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪੀਐਚਡੀ. ਪਾਠਕ੍ਰਮਾਂ ’ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਤਰਤਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (ਨੈਟ) ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਹਿਜ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਤਰਤਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (ਨੈਟ) ਵੱਖ -ਵੱਖ ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਆਦਿ ਉਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ’ਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਲਈ ਮੁੱਢਲੀ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸ਼ਰਤ ਹੈ।
ਇਹ ਇਕਹਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰੀਖਣ -ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ ਸ਼ੋਧ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ’ਚ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਇਛੁੱਕ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ-ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ ਸਾਲ ’ਚ ਦੋ ਵਾਰ ਹੋਏ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ’ਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਦਾ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵੀ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਪੱਧਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ’ਚ ਸ਼ੋਧ ਅਭਿਰੂਚੀ, ਸਿੱਖਿਆ ਦਰਸ਼ਕ, ਤਾਕਿਰਕ ਸਮਰੱਥਾ, ਸਾਧਾਰਨ ਅਧਿਐਨ, ਵਿਸੇਲਸ਼ਣ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾ ਵਿਸੇਸ਼ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸਵਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਆਪਣੇ ਆਪ ’ਚ ਸਬੰਧਿਤ ਖੋਜਾਰਥੀ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਨਿਰਪੱਖ ਮੁੱਲਾਂਕਣ ਕਰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ੋਧ ਪਾਠਕ੍ਰਮਾਂ ’ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਲਈ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁਢਲੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਤਰਤਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (ਨੈਟ) ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾਉਣਾ ਵਿਵਹਾਰਿਕ ਹੈ।
ਇਸ ’ਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ-ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਸਾਧਨਾ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪੀ.ਐਚ .ਡੀ. ਪਾਠਕ੍ਰਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ’ਚ ਪਾਰਦਰਸ਼ਿਤਾ, ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾ ਵੀ ਯਕੀਨੀ ਹੋ ਸਕੇਗੀ ਹਲਾਂਕਿ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਤਰਤਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (ਨੈਟ) ’ਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਲੇਖਣ/ਭਾਸ਼ਾ , ਅਭਿਵਿਅਕਤੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਬੋਧ ਦੇ ਪ੍ਰੀਖਣ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ’ਤੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਖੋਜਾਰਥੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ’ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ/ਸਮਰੱਥਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਮਾਰਕਸ ਜਿਹਾਦ ਵਿਵਾਦ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ’ਚ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵੱਲੋਂ ਖੋਜਾਰਥੀ ’ਚ ਗਠਿਤ ਨੌ ਮੈਂਬਰੀ ਸੰਮਤੀ ਨੇ ਵੀ ਸਾਧਾਰਨ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਸੰਮਤੀ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ’ਚ ਸਨਾਤਕ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਟ-ਆਫ਼ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸੰਮਤੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸਾਸ਼ਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਉੱਚ ਮੱਧਮਿਕ ਬੋਰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ’ਚ ਪੂਰਨ ਸਮਾਨਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ’ਚ ਭਰਪੂਰ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਿਤਾ ਯਕੀਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਧਾਰਨ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦਾ ਬਦਲ ਸੁਝਾਇਆ ਹੈ, ਇਸ ਤਜਵੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਜਿਵੇਂ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਸਰਵਉੱਚ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਨਜੂਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿਸੇਸ਼ ’ਚ ਅਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਅਯੋਗ-ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਰੋਕੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਵੀ ਯਕੀਨੀ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਹਰੇਕ ਆਵੇਦਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਵਸਤੂਨਿਸਠ ਮੁੱਲਾਂਕਣ ਵੱਲੋਂ ਮੁਹੱਈਆ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਵੰਡ ਹੋਵੇ।
ਭੇਦਭਾਵਪੂਰਨ ਸਕੂਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਾਲੇ ਘੋਰ ਅਸਮਾਨ ਸਮਾਜ ’ਚ ਸੀਮਿਤ ਮੌਕਿਆਂ ਦੇ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਵੰਡ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਰਪੱਖ ਅਤੇ ਵਸਤੂਪਰਕ ਸਾਧਾਰਨ ਮੁਲਾਂਕਣ ਢਾਂਚਾ ਹੀ ਸਰਵੋਤਮ ਬਦਲ ਹੈ ਘੱਟ -ਤੋਂ ਘੱਟ ਇੱਕ ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਰ ਵਿਵਹਾਰਿਕ ਹੱਲ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ, ਸਕੂਲਾਂ, ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਲਈ ਸਾਂਝੀ ਦਾਖਲਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (ਸੀਈਟੀ) ਦੀ ਮੂਲ ਅਵਧਾਰਨਾ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ’ਚ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੇ ਇੱਕ ਹੀ ਮਾਪਦੰਡ ਦੇ ਜਰੀਏ ਨਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਪ੍ਰੀਖਣ/ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਇਹ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਸਾਰੇ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ, ਸਕਰਾਰ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਚਾਏਗੀ ਇਸ ਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ-ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ’ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇਣ ਦੇ ਝੰਝਟ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲੇਗੀ ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਕੇਵਲ ਸਾਰੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮੁੱਲਾਂਕਣ ’ਚ ਇੱਕਰੂਪਤਾ ਆਵੇਗੀ, ਸਗੋਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਇੱਕਸਮਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਇਸ ਨਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇਣ ਦੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਨਿਜਾਤ ਮਿਲੇਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ , ਧਨ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਦਉਪਯੋਗ ਹੋ ਸਕੇਗਾ।
ਇਸ ਨਵੀਂ ਵਿਵਸਥਾ ’ਚ ਕੋਚਿੰਗ ਸੈਂਟਰਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਧਣ ਦੀ ਅਸੰਕਾ ਹੈ ਕੋਚਿੰਗ ਕੇਂਦਰਿਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ’ਚ ਗਰੀਬ, ਦਲਿਤ, ਪੱਛੜੇ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਪੱਛੜ ਜਾਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਉਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮਾਂ ’ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਣਗੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਖਵਾਕਰਨ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਦਾ ਵੀ ਡਰ ਹੈ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਸ਼ਾਕਾਵਾਂ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਸਾਧਾਰਨ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ’ਚ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਰਹੇਗਾ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਵਾਂਝੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਸਬੰਧਿਤ ਸਕੂਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਰੇਮੇਡੀਅਲ ਜਮਾਤਾਂ ਲਾਉਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਸਬੰਧਿਤ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਮਹੀਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਪੂਰਨ ਕੋਚਿੰਗ ਦੀ ਮੁਫ਼ਤ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਹੀ ਉਪਲੱਬਧ ਸੀਮਿਤ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਵੰਡ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪ੍ਰੋ. ਰਸਾਲ ਸਿੰਘ
ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ Facebook ਅਤੇ Twitter,Instagram, Linkedin , YouTube‘ਤੇ ਫਾਲੋ ਕਰੋ
