PM Modi Visit Ukraine: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਯੂਕਰੇਨ ਦੌਰਾ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਜੰਗ ਸਿਖਰ ’ਤੇ ਹੈ ਯੂਕਰੇਨੀ ਫੌਜ ਰੂਸ ਦੇ ਸੁਦਜਾ ਸ਼ਹਿਰ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਇੱਥੇ ਰੂਸ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਪਲਾਂਟ ਹੈ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਰੂਸ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੰਗ ’ਚ ਇਹ ਪੁਤਿਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੈ ਰੂਸ ਭਿਆਨਕ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ ਲਈ ਕੀਵ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਖਰਾਬ ਟਾਈਮ ਦੂਜਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੌਰੇ ਲਈ ਇਹੀ ਸਮਾਂ ਕਿਉਂ ਚੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੁਲਾਈ ’ਚ ਮੋਦੀ ਜਦੋਂ ਮਾਸਕੋ ਦੌਰੇ ’ਤੇ ਗਏ ਸਨ ਤਾਂ ਮਾਸਕੋ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਟਲੀ ’ਚ ਜੀ-7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੇਲੰਸਕੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਜੇਲੰਸਕੀ ਨੇ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਕੀਵ ਆਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਕੀ ਮੋਦੀ ਕੇਵਲ ਜੇਲੰਸਕੀ ਦੇ ਸੱਤੇ ’ਤੇ ਹੀ ਕੀਵ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪੱਖ ਹੋਰ ਵੀ ਹੈ ਦਰਅਸਲ, ਮੋਦੀ ਜਿਸ ਦਿਨ ਮਾਸਕੋ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ’ਤੇ ਗਏ ਸਨ ਠੀਕ ਉਹੀ ਦਿਨ ਰੂਸ ਨੇ ਕੀਵ ’ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ’ਤੇ ਮਿਜਾਇਲ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਇਸ ਹਮਲੇ ’ਚ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਦੀ ਖਬਰ ਆਈ ਸੀ ਜੇਲੰਸਕੀ ਨੇ ਮੋਦੀ ਦੀ ਮਾਸਕੋ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਆਗੂ ਨੇ ਮਾਸਕੋ ‘ਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਅਪਰਾਧੀ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮੋਦੀ ਦੇ ਰੂਸ ਦੌਰੇ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਚੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ਮਾਸਕੋ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ’ਚ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਦੋਵਾਂ ਮਹਾਂਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਣਨੀਤਿਕ ਹਿੱਤ ਹਨ ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੂੰ ਨਰਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। PM Modi Visit Ukraine
Read This : Martyr: ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਬੇਟਾ ਹੋਇਆ ਸ਼ਹੀਦ, 17 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਹੋਣਾ ਸੀ ਵਿਆਹ
ਨਾ ਹੀ ਮਾਸਕੋ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਕੂਟਨੀਤਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾ ਕੇ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਮੋਦੀ ਦੇ ਕੀਵ ਦੌਰੇ ਨੂੰ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ’ਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਚਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਸ ਦੀ ਅਹਿਮ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ’ਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੁਖ ਨਹੀਂ ਅਪਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਇਹ ਵੱਖ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਇਸ ਨੂੰ ਰੂਸ ਸਮਰੱਥਕ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਦੇਖ ਰਹੀ ਹੈ ਦੂਜਾ ਮੋਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਅਜਿਹੇ ਆਗੂ ਹਨ, ਜੋ ਜੰਗ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਸਮਝਾਉਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਕਈ ਵਾਰੀ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਜੰਗ ਦੇ ਮਾੜੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ’ਤੇ ਨਸੀਹਤ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਮੋਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਸੱਦੇ ਜੇਲੇਂਸਕੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਰਜਾਮੰਦੀ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਜੰਗ ਰੋਕਣ ਲਈ ਰਾਜੀ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। PM Modi Visit Ukraine
ਦੂਜਾ ਕੀ ਮੋਦੀ ਕੋਲ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਸਾਰੀਆਂ ਧੀਰਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਹੈ ਜਿਸ ਜਰੀਏ ਮੋਦੀ ਪੁਤਿਨ ਜਾਂ ਜੇਲੇਂਸਕੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੁਖ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਰਾਜੀ ਕਰ ਸਕਣ ਦੋਵੇਂ ਆਗੂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਮੋਰਚੇ ’ਤੇ ਡਟੇ ਹੋਏ ਹਨ ਉਸ ’ਚ ਮੋਦੀ ਲਈ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਸਰਲ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਸੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਹਿਤ ਹਨ ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਚਿੰਤਾ ਨਾਟੋ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ਨਾਟੋ ਰੂਸ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ’ਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪੁਤਿਨ ਯੂਕਰੇਨ ਦਾ ਫੌਜੀਕਰਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। PM Modi Visit Ukraine
PM Modi Visit Ukraine
ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀਕਾਲੀਨ ਫੌਜ ’ਚ ਫੌਜੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 85,000 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੁੁਤਿਨ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਨਾਜੀਵਾਦ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਜੇਲੇਂਸਕੀ ਨੂੰ ਨਵ ਨਾਜੀਆਂ ਦੇ ਬਦਲਵੇਂ ਬਦਲ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਲੇਂਸਕੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹਿਤ ਹਨ ਹਲਾਂਕਿ ਪੁਤਿਨ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ ’ਤੇ ਜੰਗ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਪਰ ਜੇਲੇਂਸਕੀ ਨੇ ਪੁਤਿਨ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ’ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਗੱਲਬਾਤ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਲੇਂਸਕੀ ਨੇ ਜੰਗ ’ਚ ਖੋਹੇ ਹੋਏ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਕਸਮ ਖਾਈ ਹੈ, ਜਿਸ ’ਚ 2014 ’ਚ ਪੁਤਿਨ ਵੱਲੋਂ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕ੍ਰੀਮਿਆ ਅਤੇ ਪੂਰਵੀ ਡੋਨਵਾਸ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। PM Modi Visit Ukraine
ਕੀ ਮੋਦੀ ਪੁਤਿਨ ਅਤੇ ਜੇਲੰਸਕੀ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ’ਚ ਸਮਰੱਥ ਹੋਣਗੇ ਮੋਦੀ ਆਪਣੇ ਟਾਈਮਿੰਗ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਮਰੀਕਾ ’ਚ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ’ਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ ਮੋਦੀ ਜੇਲੇਂਸਕੀ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ’ਚ ਸੱਤਾ ਪਰਿਵਤਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਵਿਸ਼ਵੀ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਵੀ ਯੂਕਰੇਨ ਲਈ ਸਮਰੱਥਨ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪੱਧਰਾਂ ’ਚ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਯੂਰਪ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਸੱਤਾ ਪਰਿਵਤਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਫੰਡਿੰਗ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਹੈ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਿੱਤੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਵੀ ਫੌਜੀ ਦੰਡਾਂ ’ਚ ਕਟੌਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਹੈ ਅਮਰੀਕਾ ਕਾਂਗਰਸ ’ਚ ਵੀ ਸੱਤਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਟਰੰਪ ਨੇ ਜੰਗ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। PM Modi Visit Ukraine
ਉਹ ਵੀ ਫੰਡਿੰਗ ’ਚ ਕਟੌਤੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਜਿਹੇ ’ਚ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਰਾਹ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਮਾਮ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ’ਚ ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਜੰਗ ਰੋਕਣ ਲਈ ਰਾਜੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਨਾ ਕੇਵਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹੋਵੇਗੀ ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛਵੀ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ ਪਰ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸਾਰਾ ਦਾਰੋਮਦਾਰ ਇਸ ਸਵਾਲ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਪਸੀ ਵਿਰੋਧ ਮੋਰਚੇ ’ਤੇ ਡਟੇ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੇਲੇਂਸਕੀ ਨੂੰ ਉਹ ਸੰਘਰਸ਼ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰਾਜੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। PM Modi Visit Ukraine
ਇਹ ਲੇਖਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹਨ
ਡਾ. ਐਨਕੇ ਸੋਮਾਨੀ
