ਮੋਹ ਭਰਿਆ ਨਣਾਨ-ਭਰਜਾਈ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ
ਮੋਹ ਭਰਿਆ ਨਣਾਨ-ਭਰਜਾਈ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ
ਰਿਸ਼ਤੇ ਅੱਡੋ-ਅੱਡਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਮਾਂ-ਪਿਓ, ਵੀਰ-ਭਰਜਾਈ, ਦਿਓਰ-ਭਰਜਾਈ, ਭੈਣ-ਭਰਾ, ਚਾਚਾ-ਭਤੀਜਾ, ਭੂਆ-ਭਤੀਜੀ, ਮਾਮਾ-ਭਾਣਜਾ ਆਦਿ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਸ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਨਣਾਨ-ਭਰਜਾਈ ਦਾ। ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੇ ਵੀ ਕਈ ਰ...
ਦੁੱਖ
ਇੱਕ ਦੰਦ ਕਥਾ
ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ, ਜਦੋਂ ਰੱਬ ਨੇ ਆਦਮ ਅਤੇ ਹਵਾ ਬਣਾਏ ਤਾਂ... ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ-ਪ੍ਰਚਾਵੇ ਲਈ, ਸੁੱਖਾਂ ਦਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਵੀ ਬਖ਼ਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਹੁਕਮ ਕੀਤਾ ਕਿ, ਦੋਨੋਂ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਜਾ ਵੱਸਣ।
ਇੱਕ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਦੁੱਖ, ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਨਹੁੰ ਚਿੱਥਦਾ ਹੋਇਆ, ਗਹਿਰੀ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। .....
ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤ
ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤ
ਗੱਲ ਲਗਭਗ 27-28 ਵਰੇ੍ਹ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਾਣੀ 1993, 94 ਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਲਗਭਗ ਕੱਚੇ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪੱਕਾ ਘਰ ਕਿਸੇ-ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਗਰੀਬੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਸਨ ਹਰ ਇਕ ਮੌਸਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਮੁਸੀਬਤ ਬਣ ਕੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਘਰਾ...
ਬੇਫਿਕਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ | ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ
ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਵਸ ਮੇਰਾ ਜਾਣਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਵਿਭਾਗੀ ਰੁਝੇਂਵੇ ਕਾਰਨ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਮੁਹਾਲੀ ਦਫਤਰ ਪਹੁੰਚਣਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਸਵੇਰੇ ਤਿੰਨ ਵਜੇ ਉੱਠਿਆ, ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ ਤੇ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲੀ ਬੱਸ ਫੜੀ। ਤਕਰੀਬਨ ਮੈਂ ਸਾਢੇ ਅੱਠ ਵਜੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ 43 ਸੈਕਟਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿ...
ਮਾਂ ਦਾ ਝੋਲਾ
ਮਾਂ ਦਾ ਝੋਲਾ
‘‘ਕੁੜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੀਬੀ ਦਾ ਝੋਲਾ ਕਿੱਥੇ ਆ?’’ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੱਥਰ ’ਤੇ ਬੈਠੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਬੀਬੀ ਦੀ ਭਰਜਾਈ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਹੁੰਦਿਆਂ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ‘‘ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨੀ ਭਾਈ ਇਹਦੇ ਝੋਲੇ-ਝੁੂਲੇ ਦਾ ਆਹ ਬਹੂਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋ...
ਆਓ! ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਸਿੱਖੀਏ
ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਚੀਨ ਕਲਾ: ਕੁੰਡ
ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਥਾਰ ਮਾਰੂਥਲ ਖੇਤਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਕਿੱਲਤ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਵਰਖ਼ਾ ਹੋਣ ਤੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਯੋਗ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਅਨੇਕ ਵਿਧੀਆਂ ...
ਅਹਿਸਾਸ
ਅਹਿਸਾਸ
‘‘ਓਹੋ! ਉਫ ਐਨੀ ਗਰਮੀ, ਅੱਜ ਤਾਂ ਅੱਗ ਈ ਲਾਈ ਪਈ ਐ ।’’
ਖੇਤੋਂ ਆਉਣ ਸਾਰ ਸਾਈਕਲ ਨੂੰ ਕੰਧ ਨਾਲ ਲਾਉਦਿਆਂ ਸ਼ਿੰਦਰ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ ਹੀ ਨਿੱਕਲ ਗਿਆ ।
‘‘ਰਣਜੀਤ ਪਾਣੀ ਲਿਆ ਪੂਰਾ ਠੰਢਾ, ਨਾਲੇ ਪੱਖਾ ਵੀ ਫੁੱਲ ਕਰਦੇ’’ ਸ਼ਿੰਦਰ ਮੰਜੇ ’ਤੇ ਬੈਠਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਡਿੱਗ ਈ ਪਿਆ।
‘‘ਹੁਣੇ ਆਈ ਜੀ! ਤੁਸੀ...
ਪੁੱਤ ਕਪੁੱਤ (ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ)
‘‘ਰੱਬਾ! ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਮਾੜੀ ਕਿਸਮਤ ਵਾਲਾ ਹੋ ਸਕਦੈ!’’ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬੈੱਡ ’ਤੇ ਪਿਆ ਮੁਕੰਦ ਸਿਓਂ ਗੁਲੂਕੋਜ ਦੀ ਬੂੰਦ-ਬੂੰਦ ਗਿਣ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਲਕਤ-ਏ-ਜਿਗ਼ਰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸ ਉੱਪਰ ਗੋਲੀ ਚਲਾਈ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਲੱਤ ਨੂੰ ਪਾੜਦੀ ਹੋਈ ਲੰਘ ਗਈ ਸੀ। (Punjabi Story)
ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ...
ਠੰਢੇ ਸਿਵੇ ਦਾ ਸੇਕ
ਸੁਖਦੇਵ ਦਾ ਮਨ ਵਿਗੜਦਿਆਂ ਦੇਰ ਨਾ ਲੱਗੀ । ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਕੋਈ ਭਲਾ ਪੁਰਸ਼ ਬਚ ਜਾਵੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਹਰੇਕ ਲਾਲਚ ਦੀ ਚੱਕੀ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾ ਈ ਲੈਂਦਾ ਐ, ਭਾਵੇਂ ਸੁਖਦੇਵ ਆਪ ਇਸ ਨਰਕ ਦੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਨਾ ਵੀ ਫਸਦਾ ਪਰ ਇੱਕ ਆਪਣੀ ਅਮੀਰੀ ਧੌਂਸ ਉੱਚੀ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ਿਕਰ ਅਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਹੁੱਜਾਂ ਕਿੱਥੇ ਟਿਕਣ ਦਿੰਦੀਆ...
ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਇਨਸਾਫ਼
ਪਿੰਜਰੇ ’ਚ ਬੰਦ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਸਵੇਰ-ਸ਼ਾਮ ਬਾਹਰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ ਮੇਰੀ ਕਾਫੀ ਪੁਰਾਣੀ ਆਦਤ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਰਨ ਕਰਫਿਊ ਲੱਗਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮੇਰੇ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿੱਕਲਣ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਕੁੱਤਾ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੰਜਰੇ ’ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਗਲੀ ’ਚ ਟਹਿਲਣ ਲਈ ਚੂਕਣ ਲੱਗਾ। ਮੈਂ ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਵੱਸ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ...
ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਬਣਾਈ ਜੰਨਤ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਰਿਹੈ ਇਨਸਾਨ : ਪੂਜਨੀਕ ਗੁਰੂ ਜੀ
ਕੁਦਰਤ ਦੇੇ ਕਾਦਰ ਨੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਸਵਰਗ
ਪੂਜਨੀਕ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਵਾਪਸ ਬਦਲਾ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਕਾਦਰ ਨੇ ਕੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਇਸ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਸਵਰਗ ਬਣਾ ਰੱਖੇ ਹਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ’ਚ ਜਾ...
ਸੇਵਕ ਨਈਅਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਹੋਈ ਘੁੰਡ ਚੁਕਾਈ
ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਅਤੇ ਉਮਦਾ ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਪੁਸਤਕਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਰਿਲੀਜ਼
(ਖੁਸ਼ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਤੂਰ) ਪਟਿਆਲਾ। ਸਰਕਾਰੀ ਮਹਿੰਦਰਾ ਕਾਲਜ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਪੋਸਟ-ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸਾਹਿਤਕ ਸੰਸਥਾ ‘ਬੁੱਕ ਲਵਰਜ ਰੀਟਰੀਟ ਵੱਲੋਂ ਨਾਮਵਰ ਸਾਇਰ, ਕਹਾਣੀਕਾਰ, ਨਾਟਕਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਆਈਏਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੇਵਕ...
ਖੇਡ ਨਸੀਬਾਂ ਦੀ
ਖੇਡ ਨਸੀਬਾਂ ਦੀ
‘‘ਮੇਜਰ ਸਿੰਆਂ ਕਰਤੀ ਫੇਰ ਕੋਠੀ ਸ਼ੁਰੂ ’’ ਹਾਕਮ ਨੇ ਵੀਹੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੇ ਜਾਂਦੇ ਮੇਜਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ‘‘ਓਏ ਹਾਕਮਾਂ ਕੋਠੀ ਕਾਹਦੀ ਬੱਸ ਗਰੀਬੀ ਦਾਵਾ ਜਿਆ ਈ ਕਰਨੈ ਦੋ ਕਮਰੇ ਤੇ ਬੱਸ ਇੱਕ ਰਸੋਈ ਈ ਛੱਤਣੀ ਆ ਯਾਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਲੰਘ ਗਈ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ-ਕਰਦਿਆਂ, ਆਹ ਪੱਕੇ ਕੋਠੇ ਦਾ ਸੁਫਨਾ ਪੂਰਾ...
ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਸਾਡੇ ਵਿਰਸੇ ਦੀਆਂ ਨੇ
ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਸਾਡੇ ਵਿਰਸੇ ਦੀਆਂ ਨੇ
ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੱਢਵੇਂ, ਦਰੀ ਦੇ ਤੇ ਟੋਕਰੀ ਜਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਬੁਣੇ ਹੋਏ ਥੈਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦੋਸਤੋ ਜਮਾਨੇ ਬਹੁਤ ਅਡਵਾਂਸ ਆ ਗਏ ਹਨ, ਸਮਾਂ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਆਪਣੀ ਅਜੋਕੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ...
ਬਾਲ ਕਹਾਣੀ : ਰੋਟੀ ਦੀ ਬੁਰਕੀ
ਬਾਲ ਕਹਾਣੀ : ਰੋਟੀ ਦੀ ਬੁਰਕੀ (Bread Crumbs)
ਪਤਲੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਗੁਰਵੀਰ ਸਕੂਲੋਂ ਆਉਣ ਸਾਰ ਟੀ. ਵੀ. ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ’ਚ ਚਲਾ ਗਿਆ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਨੂੰ ਬੈੱਡ ’ਤੇ ਹੀ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਵਿੱਚ ਨੂੰ ਦਬਾ ਕੇ ਸਿੱਧਾ ਰਿਮੋਟ ਨੂੰ ਹੋ ਤੁਰਿਆ। ਬੜੀ ਕਾਹਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਛੇਤੀ-ਛੇਤੀ ਕਾਰਟੂਨਾਂ ਵਾਲੇ ਚੈਨਲ ਦੇ ਨੰਬਰ ਦੱ...