Children Screen Habits: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਕਾਸ ’ਤੇ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਸੰਤੁਲਿਤ ਦਖਲਅੰਦਾਜੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮਾਂ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਮਾਜਿਕ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। 2024 ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 3 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਝੇਵੇਂ ਦਾ ਪੱਧਰ ਘੱਟ ਸੀ। ਸਕ੍ਰੀਨ ਅਕਸਰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਤਾਲਮੇਲ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। Children Screen Habits
Read This : Anti Cancer Day: ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ’ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਨਾਂਹ ਬਰਾਬਰ
ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ’ਤੇ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਾਂਝ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡਿਜੀਟਲ ਪਰਸਪਰ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ’ਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਰਭਰ ਬੱਚੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਕੇਤਾਂ ਅਤੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਲਤ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਸੀਮਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੁਸਤ ਵਿਹਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ 2023 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸ਼ਹਿਰੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਵਰਗੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। Children Screen Habits
ਦ ਲੈਂਸੇਟ ਚਾਈਲਡ ਐਂਡ ਅਡੋਲੈਸੈਂਟ ਹੈਲਥ (2024) ਨੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ’ਤੇ 4 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸ਼ੋਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ 15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਾਧਾ ਪਾਇਆ। ਤੇਜ ਰਫਤਾਰ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੰਪਰਕ ਧਿਆਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਏਮਜ਼ ਦਿੱਲੀ (2023) ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਉਪਰੋਕਤ ਲੱਛਣਾਂ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਨ। ਸਕ੍ਰੀਨ ਲਾਈਟ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਨੀਂਦ ਦੇ ਚੱਕਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਧੂਰੀ ਨੀਂਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੋਧਾਤਮਕ ਕੰਮ ਘਟਦੇ ਹਨ।
Read This : Honesty: ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਵਾਪਸ ਕਰਕੇ ਡੇਰਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦਿਖਾਈ
ਇੰਡੀਅਨ ਜਨਰਲ ਆਫ ਪੀਡੀਆਟਿ੍ਰਕਸ ਦੁਆਰਾ 2023 ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਿਆ ਸੀ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਗੈਰ-ਯਥਾਰਥਕ ਤੁਲਨਾਵਾਂ ਤੇ ਸਾਈਬਰ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਕਸਰ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕਿਸ਼ੋਰਾਂ ਵਿੱਚ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸ਼ੋਰਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਜਦੋਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਹਿਰ ਗਾਈਡ ਹੈ। Children Screen Habits
ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਲਤ ਵਿੱਚ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਵਿਧੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਡੋਪਾਮਾਈਨ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਵਾਧਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧੇ ਦੇ ਨਾਲ, ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਸਰਕਟ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡੋਪਾਮਾਈਨ ਪ੍ਰਤੀ ਘੱਟ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹੋ ਉਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਖਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਆਮ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਲਤ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਜਾਂ ਇੱਕ ਨੈਤਿਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਸੱਚਾਈ ਇਸ ਤੋਂ ਹੋਰ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਬਿੰਦੂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੋਈ ਵੀ ਲਤ ਇੱਕ ਜੈਵਿਕ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਦਖਲ ਦੇਣ, ਸਹੀ ਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਮਾਡਲ ਬਣਾਉਣ।
Read This : Pension Hike: ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ‘ਚ ਕੀਤਾ ਵਾਧਾ, ਹੁਣ ਮਿਲੇਗਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਭ
ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਹੁਨਰ ਵਜੋਂ ਸਕ੍ਰੀਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਿਖਾਉਣ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲੋੜ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਉਪਕਰਨਾਂ ਨਾਲ ਲੈੱਸ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਪੀਡੀਆਟਿ੍ਰਕਸ ਨੇ ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ’ਤੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਚੋਣਵੇਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਸਾਖਰਤਾ ਸੈਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਮਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰੀਏ ਤੇ ਜਨਤਕ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰੀਏ। Children Screen Habits
ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਪੜਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਮਾਜਿਕ ਪਰਸਪਰ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਡਿਜੀਟਲ ਖਪਤ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਹਰੀ ਤੇ ਸਮੂਹ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੀਆਂ। ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕ-ਮੁਕਤ ਜੋਨਾਂ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੀਏ। ਕੁਝ ਸਕੂਲਾਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਡਿਜੀਟਲ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨ-ਮੁਕਤ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਪਰਿਵਾਰਾਂ।
ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਤੇ ਨੀਤੀ-ਘਾੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬਹੁ-ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸੰਪੂਰਨ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਲਚਕੀਲੇ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਸਮਾਜ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਲਤ ਇੱਕ ਅਸਲ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਪੈਟਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ, ਸਰਗਰਮ ਅਤੇ ਰੁੱਝੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਹੋਣਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡਰ ਬਾਰੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਭਾਸਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗਾ। Children Screen Habits
ਆਰੀਆਨਗਰ, ਹਿਸਾਰ (ਹਰਿਆਣਾ)
ਮੋ. 70153-75570
ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ ਸੌਰਭ
