Festival Sweets Adulteration: ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਸਿਰਫ ਜਸ਼ਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ, ਪਿਆਰ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਏਕਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਰੱਖੜੀ ਦੇ ਧਾਗੇ, ਹਰ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਡੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਠਾਸ ਘੋਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮਠਿਆਈਆਂ ਇਸ ਮਿਠਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ-ਇਹ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਨਿੱਘ ਤੇ ਸਾਂਝੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ । ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜਦੋਂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਰੌਣਕ ਵਧੀ, ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਿਲਾਵਟ ਨੇ ਇਸ ਮਿਠਾਸ ਉੱਤੇ ਕਾਲਾ ਸਾਇਆ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਅੱਜ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਰੂਪ ’ਚ ਦੇਖਣ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਤਬਦੀਲੀ ਵੱਲ ਠੋਸ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। Festival Sweets Adulteration
ਤਿਉਹਾਰਾਂ ’ਚ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਈ ਗੁਣਾਂ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੌਣਕ ਛਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਿਠਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਦੀ ਚਮਕ, ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਵਰਕ ਦੀ ਚਮਕ, ਅਤੇ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਆਈਸ ਕਰੀਮਾਂ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਕ੍ਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਵਧਦੀ ਮੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾਵਟ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦੇ ਲਾਲਚ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੁਝ ਸਮਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ਤੱਤ, ਅਸਲੀ ਖੋਏ ਨੂੰ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਖੋਇਆ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੂਰੀਆ, ਡਿਟਰਜੈਂਟ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਸਟਾਰਚ ਵਰਗੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪਦਾਰਥ ਮਿਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ ਸਾਕਾਰਾਤਮਕ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਖੁਰਾਕ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਕਲੀ ਮਾਵਾ ਅਤੇ ਮਿਲਾਵਟੀ ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਖੇਪਾਂ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਖਾਵੇ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਸਨ, ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਟਰੈਕਿੰਗ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਟੈਸਟਿੰਗ ਉਪਕਰਨਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਯਤਨ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। Festival Sweets Adulteration
ਅੱਜ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਾਮਵਰ ਬ੍ਰਾਂਡ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਨ ਕੇਂਦਰਾਂ ’ਚ ਆਧੁਨਿਕ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਫਾਈ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਸਗੋਂ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਰੰਪਰਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ – ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਹੀ ਅਸਲੀ ਮਿਠਾਸ ਹੈ। ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵੇਲ ਵੇਚੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰੰਗੀਨ ਲੱਡੂ, ਚਮਕਦਾਰ ਬਰਫ਼ੀਆਂ ਤੇ ਰਸਗੁੱਲੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਗਾਹਕ ਜਾਗਰੂਕ ਰਹਿਣ।
ਇਹ ਖਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Punjab News: ‘ਆਪ’ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 30 ਦਿਨਾਂ ’ਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 20,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇ ਕੇ ਰ…
ਖੁਰਾਕ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ ਨਕਲੀ ਰੰਗਾਂ ਤੇ ਨਾ ਖਾਣਯੋਗ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਹੱਲ ਡਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ, ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਖਪਤਕਾਰ ਇਹ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸਲੀ ਮਠਿਆਈਆਂ ਕਿਵੇਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਦਬੂ ਕਿਵੇਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਮਿਲਾਵਟਖੋਰਾਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਫਸਣਗੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵੱਡੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ, ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਵਰਗ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ।
ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਇੱਕ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੀ ਅਸਲ ਪੂਜੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸਸਤੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇੱਕ ਸੱਚਾ ਗਾਹਕ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ੁੱਧ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਵਿਆਪਕ ਸੁਧਾਰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਨਿਰੀਖਣ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਖਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ’ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਲਾਈਆਂ ਜਾਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂਅ ਜਨਤਕ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੁਨੇਹਾ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਮਾਹੌਲ ਬਣੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨੂੰ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲੀ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਮਿਠਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਪਛਾਣਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਬਾਰੇ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। Festival Sweets Adulteration
ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਸ਼ੁੱਧ ਤਿਉਹਾਰ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਵਰਗੀਆਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਜਨਤਕ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਧੇਗੀ, ਤਾਂ ਮਿਲਾਵਟ ਵਰਗੀ ਬੁਰਾਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਅੱਜ ਸਮਾਂ ਹੈ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਫਿਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਦਾ ਹੈ। ਤਿਉਹਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ, ਮਠਿਆਈਆਂ ਅਤੇ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਸੱਚਾਈ, ਆਪਣਾਪਣ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪਲ ਭਰ ਦੀ ਨਕਲੀ ਮਿਠਾਸ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। Festival Sweets Adulteration
ਤਾਂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਅਰਥ ਹੀ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੁਆਦ ਨਾਲੋਂ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਈਏ। ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਸ਼ੁੱਧ ਮਠਿਆਈ ਉਸ ਵਿਖਾਵੇ ਦੀ ਚਮਕ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਬਿਹਤਰ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਸਤਹੀ ਮਿਠਾਸ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹੇਗੀ, ਸਗੋਂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਰੰਪਰਾ ਵੀ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਸਲ ਪਛਾਣ ਹੈ – ਜਿੱਥੇ ਮਿਠਾਸ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਆਦ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸੱਚਾਈ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੱਸਦੀ ਹੈ। Festival Sweets Adulteration
(ਇਹ ਲੇਖਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹਨ)
ਮਨੀਸ਼ ਭਾਟੀਆ
