ਭਾਰਤੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਸੰਘ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਸ਼ਤੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਦੀ ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਦਬਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਡ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਸੰਘ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੰਜੇ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹੁਕਮਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਸੰਘ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਓਲੰਪਿਕ ’ਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਂਅ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕਲੌਤੀ ਮਹਿਲਾ ਖਿਡਾਰਨ ਸਾਕਸ਼ੀ ਮਲਿਕ ਨੇ ਕੁਸ਼ਤੀ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। (WFI President Suspended)
ਇੰਨ੍ਹਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਹਿਲਵਾਨ ਬਜਰੰਗ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਆਪਣਾ ਪਦਮਸ੍ਰੀ ਐਵਾਰਡ ਵੀ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ’ਚ ਸਿਆਸਤ ਹੱਥੋਂ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦਾ ਮੈਚ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵੇਖ ਰਹੀ ਸੀ। ਖੇਡ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਇਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਸ਼ਤੀ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨਨ ਰਾਹਤ ਮਿਲੇਗੀ। ਭਾਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ’ਚ ਦੰਗਲ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੁਸ਼ਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ ਸੀ, ਅੱਜ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਲੜਾਈ ’ਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ’ਚ ਉਲਝ ਗਈ ਹੈ। (WFI President Suspended)
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਜੰਮੂ-ਕਸਮੀਰ ’ਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਾ, ਮਸਜਿਦ ’ਚ ਰਿਟਾਇਰ SSP ਦਾ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਕਤਲ
ਜਿਸ ਕੁਸ਼ਤੀ ਨੂੰ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਲੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ’ਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਅਪਮਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਜਗਤ ਲਈ ਵੀ ਹਾਸੋਹੀਣੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ’ਤੇ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਸੋਚਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਭਾਰਤ ’ਚ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ 5ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ’ਚ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਾਅਦ ’ਚ ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ।
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤ ’ਚ, ਮਹਾਭਾਰਤ ਕਾਲ ’ਚ, ਭੀਮ, ਜਰਾਸੰਧ, ਕੀਚਕ ਅਤੇ ਬਲਰਾਮ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਹਿਲਵਾਨ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਰਾਮਾਇਣ ’ਚ ਵੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਰਾਮਾਇਣ ’ਚ ਬਜਰੰਗਬਲੀ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਹਿਲਵਾਨ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਹਰਾਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਦਮ ’ਤੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਨੇ ਰਾਵਣ ਦੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਹਰਾਇਆ ਸੀ। ਚਾਰ ਵੇਦਾਂ ਅਤੇ 18 ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਲੰਕਾ ਦੇ ਰਾਜਾ ਰਾਵਣ ਵੀ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।
ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸਮਾਂ ਬੀਤਦਾ ਗਿਆ, ਕੁਸ਼ਤੀ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ’ਚ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਖੇਡ ਬਣ ਗਈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਸ਼ਿਆਮਨਗਰ ’ਚ ਇੱਕ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇ ਮੈਚ ’ਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੱੁਟਨ ਸਿੰਘ ਬਾਲ ਪਹਿਲਵਾਨ ਨੇ ਸ਼ੇਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚੰਦ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲਵਾਨ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਤਾਂ ਸ਼ਿਆਮਨਗਰ ਦੇ ਰਾਜੇ ਨੇ ਲੱੁਟਨ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲਵਾਨ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲਵਾਨ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਅੱਜ ਇਹ ਉਹੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਂਅ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। (WFI President Suspended)
ਇੰਨ੍ਹਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨ ਸਾਕਸ਼ੀ ਮਲਿਕ ਨੇ ਓਲੰਪਿਕ ’ਚ ਆਪਣੀ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਝੰਡੇ ਲਹਿਰਾਏ, ਉਥੇ ਹੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਆਪਣੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ’ਤੇ ਹੰਝੂ ਵਹਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਡ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਮੀਦ ਦੀ ਨਵੀਂ ਕਿਰਨ ਜਾਗੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਮਹਾਸੰਘ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਣ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਮਹਿਲਾ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕੁਕਰਮ ਹੋਣ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ ਸਨ। (WFI President Suspended)
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਬਲੈਕਮੇਲਿੰਗ ਦਾ ਨਵਾਂ ਰੂਪ AI Tool Voice Cloning
ਹੁਣ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ’ਤੇ ਸਿਆਸਤ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਫ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਮਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨ ਪਹਿਲਵਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਹੇ ਤੋਂ ਪਰਖੀਏ ਤਾਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਖੇਡ ਹੈ ਜਿਸ ’ਚ ਕੁਝ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ’ਚ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਣ ਖਿਲਾਫ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦਰਸਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਹਿਲਾ ’ਤੇ ਲਾਏ ਗਏ ਇਕ ਦੋਸ਼ ਸਮੇਤ ਪੁਰਸ਼ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਕ ਹੀ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਮਹਾਸੰਘ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਿ੍ਰਜ ਭੂਸ਼ਣ ਨੇ ਮਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੰਮ ਨਾ ਆਈ ਤਾਂ ਇਹ ਮਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ’ਚ ਚਲੇ ਗਏ, ਆਖਰਕਾਰ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਦਖਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਣ ਖਿਲਾਫ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪਰ ਫਿਲਹਾਲ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਣ ਜਮਾਨਤ ’ਤੇ ਬਾਹਰ ਹੈ।
ਮਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨ ਦਾ ਸਿਰਫ ਇਹੋ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਮਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦਾ ਜਿਨਸੀ ਸੋਸ਼ਣ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਾਮਲਾ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਨੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮੀਡੀਆ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਣ ’ਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸੋਸ਼ਣ ਵਰਗੇ ਗੰਭੀਰ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਦਰਜ ਕਰਵਾਏ। ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਖਾਪਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਵੀ ਮਿਲਿਆ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ’ਤੇ ਇੰਨੀ ਹਾਵੀ ਰਹੀ ਕਿ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਨ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ। ਜੇਕਰ ਬ੍ਰਿਜਭੂਸ਼ਣ ਦੀ ਥਾਂ ’ਤੇ ਕੋਈ ਆਮ ਆਦਮੀ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਲਾਖਾਂ ਪਿੱਛੇ ਹੁੰਦਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕੇਂਦਰੀ ਜ਼ੇਲ੍ਹ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ’ਚੋਂ ਬਰਾਮਦ ਹੋਏ 13 ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਜਰੀਏ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਵਿਡੰਬਨਾ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਮੰਗ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਮਹਾਸੰਘ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਪੁਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਔਰਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਸਿਰਫ ਕੁਸ਼ਤੀ ਜਗਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਲੈ ਕੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸੋਸ਼ਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। (WFI President Suspended)
ਅਜਿਹੇ ’ਚ ਕਿਸੇ ਮਹਿਲਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਉਚਿਤ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਿਰਫ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ’ਚ ਵੀ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜੋਕਾ ਸਮਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਧੀਆਂ ਕਿਤੇ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਆਖਰ ਧੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਕਸੂਰ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਵਿਕਾਸ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਸਭਿਅਤਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਲਿਹਾਜ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (WFI President Suspended)
ਡਾ. ਸੰਦੀਪ ਸਿੰਹਮਾਰ।
