-Ayurveda-
ਕੁਰੂਕੁਸ਼ੇਤਰ (ਦੇਵੀਲਾਲ ਬਾਰਨਾ)। ਆਯੁਰਵੇਦ ’ਚ ਕਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮਰੀਜ਼ ਮਹਿੰਗੇ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਛੁਟਕਾਰਾ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੇ। ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਰੋਗ ਹਨ ਜੋ ਲਾਇਲਾਜ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਆਯੁਰਵੇਦ ਉਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। (Ayurveda)
ਇਹ ਰੋਗ ਜਨਮ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਗਠੀਆ ਰੋਗ, ਕਣਕ ਦੀ ਐਲਰਜੀ, ਮੂੰਹ ਦੀ ਲਾਰ ਦਾ ਸੁੱਕ ਜਾਣਾ, ਅੱਖਾਂ ’ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਸੁੱਕ ਜਾਣਾ, ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ, ਥਕਾਵਟ ਸਮੇਤ 100 ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਜਿਹੇ ਰੋਗ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸੱਚ ਕਹੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਆਯੂਸ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੁਰੂਕੁਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਰਾਜਾ ਸਿੰਗਲਾ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। (Ayurveda)
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਡਾ. ਰਾਜਾ ਸਿੰਗਲਾ ਪਿਛਲੇ 13 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਨਿਊਰੋਮਸਕੁੂਲਰ, ਮਸਕੂਲੋਸਕੇਲੇਟਲ ਅਤੇ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ’ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਨੋਗ੍ਰੇਸ ਸਿੰਡ੍ਰੋਮ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਲਾਇਲਾਜ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਹੈ, ਉਸਦੇ 200 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੂਜੇ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਜਿਵੇਂ ਤੁਪਸ, ਸੋਰਾਇਸਿਸ, ਮਾਇਓਸਿਟਿਸ ਆਦਿ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਵੀ ਇਲਾਜ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਕੁਝ ਅੰਸ਼ :- | Ayurveda
ਸਵਾਲ: ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਕਿਸ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?
ਜਵਾਬ: ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਬਾਹਰੀ ਤੱਤਾਂ ਤੋਂ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ’ਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ’ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਸਾਡਾ ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਖੁਰਾਕ-ਵਿਹਾਰ, ਖਰਾਬ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਵਾਲ: ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਧਦੀਆਂ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹਨ?
ਜਵਾਬ : ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ’ਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਟੀਰਾਇਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ’ਤੇ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਮਿਊਨ ਘੱਟ ਹੋਣ ਨਾਲ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ’ਚ ਔਰਤਾਂ ’ਚ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸਵਾਲ: ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦੇ ਕੀ ਲੱਛਣ ਹਨ?
ਜਵਾਬ: ਹਰ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਜਿਸ ਅੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ’ਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ’ਚ ਜੋੜਾਂ ਦਾ ਦਰਦ, ਬੁਖਾਰ, ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ’ਚ ਦਰਦ, ਜਕੜਨ, ਸੋਜ, ਧੱਫੜ, ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਮੂੰਹ ’ਚ ਰੁੱਖਾਪਣ, ਸਰੀਰ ਦਾ ਥੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਰਹਿਣਾ, ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਪਖਾਨੇ ਲਈ ਜਾਣਾ ਆਦਿ ਲੱਛਣ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
ਸਵਾਲ: ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਜਵਾਬ: ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਪੂਰੀ ਹਿਸਟਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਫਿਜ਼ੀਕਲ ਐਗਜਾਮੀਨੇਸ਼ਨ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਰੀਰ ’ਚ ਹਿਮੋਗਲੋਬਿਨ ਦਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਘੱਟ ਹੋਣਾ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਏਐਨਏ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਵਾਲ: ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੁਆਰਾ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਜਵਾਬ: ਆਯੁਰਵੇਦ ’ਚ ਸਰੀਰ ਦੀ ਰੋਗ ਰੋਕੂ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਜ਼ਾਬਤੇ ’ਚ ਵਰਣਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਲਪ ਜਿਵੇਂ ਜੜ੍ਹ, ਰਸ ਔਸ਼ਧੀਆਂ, ਸਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਸਤੀ ਦੁਆਰਾ ਆਟੋ ਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਜ਼ਾਬਤੇ ’ਚ ਦਰਜ਼ ਦਿਨਚਰਿਆ, ਰੁੱਤਚਰਿਆ ਅਤੇ ਪਰਹੇਜ਼ ਦੇ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਵਾਲ: ਤੁਸੀਂ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਧਿਐਨ ਤੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ ’ਚ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ’ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ?
ਜਵਾਬ: ਲਗਭਗ 10-15 ਮਰੀਜ਼ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਤੋਂ ਗ੍ਰਸਤ ਹਰ ਓਪੀਡੀ ’ਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ’ਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸੰਧੀਸ਼ੋਥ, ਸਜੋਗੇ੍ਰਨ ਸਿੰਡ੍ਰੋਮ, ਲਿਊਪਸ, ਸੀਲਿਏਕ ਰੋਗ, ਚਿੜਚਿੜਾਪਣ, ਅੰਤੜੀ ਸਿੰਡ੍ਰੋਮ ਆਦਿ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਸਜੋਗੇ੍ਰਨ ਸਿੰਡ੍ਰੋਮ ਦਾ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ’ਚ ਕੋਈ ਸਮਰੱਥ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਜੋਗ੍ਰੇਨ ਸਿੰਡ੍ਰੋਮ ਦੇ 200 ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੇਸ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। 40-50 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੂਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਜ਼ਾਬਤੇ ’ਚ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਆਟੋਇਊਮਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦਾ ਵਾਤਰਕਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਜ਼ਾਬਤਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਵਾਲ : ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ’ਚ ਕਿਹੜਾ ਪੰਚਕਰਮ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਜਵਾਬ: ਪੰਚਕਰਮ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸੋਧ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ’ਚ ਮੈਡੀਕੇਟਿਡ ਘਿਓ ਪਿਲਾ ਕੇ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਦਸਤ ਲਗਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਰੇਚਨ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਆਯੁਰਵੇਦ ਸਤ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਨਲ ਰੂਟ ਜ਼ਰੀਏ ਸਰੀਰ ’ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਬਸਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ। ਅਜਿਹੇ ਕੁਝ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਪੰਚਕਰਮ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਸਜੋਗੇ੍ਰਨ ਸਿੰਡ੍ਰੋਮ ’ਚ ਨੇਤਰਧਾਰਾ, ਨੇਤਰ ਤਰਪਣਾ ਸੋਰਾਇਸਿਸ ’ਚ ਤੱਕਰਧਾਰਾ, ਲਿਊਪਸ ’ਚ ਸ਼ਿਰੋਧਾਰਾ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਸਵਾਲ: ਸਜੋਗੇ੍ਰਸ ਸਿੰਡ੍ਰੋਮ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਲਾਹ ਕੀ ਹੈ?
ਜਵਾਬ: ਇਸ ਲਈ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ’ਚ ਦਿਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨਾ ਸੌਣਾ। ਰਾਤ ’ਚ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਾ ਜਾਗਣਾ। ਦਹੀਂ ਨਾਲ ਬਣੇ ਕਿਸੇ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨਾ। ਭਾਰੀ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨਾ। ਸਿਗਰਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨਾ। ਮੈਦੇ ਨਾਲ ਬਣੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਸਤੂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨਾ। ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਸਵਾਲ: ਕੀ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ’ਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਜਵਾਬ: ਜੀ ਹਾਂ, ਬਿਲਕੁਲ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਜੋਗ੍ਰੇਨ ਸਿੰਡ੍ਰੋਮ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗਠੀਆ, ਲੁਪਸ, ਸੀਲੀਏਕ ਡਿਸਆਰਡਰ ਵੀ ਹਨ।
ਸਵਾਲ: ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦੀਆਂ ਕੀ-ਕੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ?
ਜਵਾਬ: ਅੰਤੜੀ ’ਚ ਖਰਾਬ ਸੋਖਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ, ਦੰਦਾਂ ’ਚ ਫਲੋਰੋਸਿਸ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ’ਚ ਸੋਜ ਆਉਣਾ ਆਦਿ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
Also Read : Earth Day: ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਲਚ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਮੁਕਤ ਕਰਨਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ
