Competitive Exams: ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਧਿਅਮ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸੰਘ ਲੋਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ, ਸਟੇਟ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ, ਐੱਸਐੱਸਸੀ, ਬੈਂਕਿੰਗ, ਗੇਟ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਾਰਗ ਹਨ ਜੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਰਸਤਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਗਿਆਨ, ਸਗੋਂ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ, ਧੀਰਜ, ਰਣਨੀਤੀ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਦਸ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ ਜੋ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
1. ਟੀਚੇ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ: | Competitive Exams
ਤਿਆਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸਾਰਥਕ ਹੋਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਟੀਚਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋਵੇ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਇਸ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਕੀ ਹੈ, ਸਿਲੇਬਸ ਤੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੀ ਹੈ। ਟੀਚਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਆਪਣੀ ਦਿਲਚਸਪੀ, ਯੋਗਤਾ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ।
2. ਦ੍ਰਿੜ ਸੰਕਲਪ ਤੇ ਸਵੈ-ਪ੍ਰੇਰਣਾ:
ਕੋਈ ਵੀ ਯੋਜਨਾ ਸਵੈ-ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਸਫਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹੋ, ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖੋ ਤੇ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਸਭ ਕਿਉਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਹੈ।
Read Also : ਅੰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ, 66 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਠੱਪ
3. ਢੁਕਵੀਂ ਅਧਿਐਨ ਸਮੱਗਰੀ ਚੁਣੋ:
ਬਜ਼ਾਰ ’ਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ, ਪਰ ਹਰ ਸਰੋਤ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਐੱਨਸੀਈਆਰਟੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ, ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ ਚੁਣੋ। ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮੌਕ ਟੈਸਟ ਦਿਓ।
4. ਸਮਾਂ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੁੁਸ਼ਲਤਾ:
ਸਮਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਟੀਕ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ ਬਣਾਓ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਲਈ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਰਿਵਿਜਨ ਕਰੋ ਤੇ ਇਹ ਤੈਅ ਕਰਮੋ ਕਿ ਕੀ ਪੜ੍ਹਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਤੇ ਕੀ ਛੱਡਣਾ ਹੈ।
5. ਸਵੈ-ਮੁਲਾਂਕਣ ਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ:
ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਆਪਣੀ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਮੌਕ ਟੈਸਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਤੇ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ। ਸਫਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖੋ ਪਰ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਤਰੀਕੇ ਅਪਣਾਓ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਢੁਕਵੇਂ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
6. ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਇਕਸਾਰਤਾ:
ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਗਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਇਕਸਾਰਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਹਨ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕ੍ਰਮ ਬਣਾਓ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਘੱਟ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋ, ਨਿਯਮਤਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ।
7. ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਤੇ ਤਣਾਅ ਪ੍ਰਬੰਧਨ:
ਲੰਮੀ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਯੋਗਾ, ਧਿਆਨ, ਕਸਰਤ ਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਓ। ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਸੋਚ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ ਅਤੇ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ
ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ।
8. ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਤੁਲਨ:
ਅਕਸਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ’ਚ ਇੰਨੇ ਗੁਆਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਸੰਤੁਲਨ ਮਾਨਸਿਕ ਥਕਾਵਟ ਤੇ ਤਣਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ, ਬਾਹਰ ਜਾਓ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ।
9. ਅਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਸਿੱਖੋ:
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ’ਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਤ ਨਾ ਸਮਝੋ। ਆਪਣੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਹਰ ਅਸਫਲਤਾ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।
10. ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਸਹੀ ਅਰਥ:
ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਕਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਵੈ-ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਵੈ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ, ਧੀਰਜ, ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ, ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਫਲਤਾ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਸ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਟੀਚਾ ਅਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਸਫਲਤਾ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਪਾਸ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਵੀ ਹੈ।
ਅਜੈ ਪ੍ਰਤਾਪ ਤਿਵਾੜੀ,
ਕਰੀਅਰ ਤੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਮਾਹਰ
