ਅੱਜ ਬਾਲ ਦਿਵਸ ਹੈ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਭਰੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਕਰੈਪ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਅਤੇ ਸਹਿਪਾਠੀਆਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨਾ। ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਖੇਡ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡਣਾ ਅਤੇ ਸਿਲੇਬਸ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਮਵਰਕ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਕੂਲ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣਾ। ਪਰ ਹੁਣ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਹੁਤ ਬਦਲ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਕੂਲ, ਟਿਊਸ਼ਨਾਂ, ਵਾਧੂ ਕਲਾਸਾਂ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਸਧਾਰਨ ਚੀਜਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਅਸਤ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਸੂਮੀਅਤ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਦੇ ਬੱਚੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਬਣਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਾਰਗਰੇਟ ਮੀਡ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਹਾਵਤ ‘ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸੋਚਣਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਕੀ ਸੋਚਣਾ ਹੈ?’ ਨੂੰ ਨਵੀਨ ਦਿਮਾਗ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਸਿੱਖਿਅਕਾਂ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਈ ਸੋਚਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰੁਚੀਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਗ੍ਰੀਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਜ਼ੁਲਮ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਲੱਖਣ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਜੋ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ, ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਚਣ ਜਿਵੇਂ ਦੂਜੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਦਯੋਗਿਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੇਵਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੋਬੋਟਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਲੱਖਣ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਸਿੱਖਣਾ, ਭੁੱਲਣਾ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸਿੱਖਣਾ ਸਿਖਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸੰਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੋਚਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ, ਨਾ ਕਿ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਸਾਰਥਿਕ ਸਮੱਗਰੀ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੋਚਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਸੋਚ, ਅਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੋਚ ਅਤੇ ਤਰਕ ਅਜਿਹੇ ਹੁਨਰ ਹਨ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਣਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ ਜੋ ਮਾਪੇ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਚੁੱਕ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਸੋਚਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਮਨ ਹਵਾ ਵਾਂਗ ਤਾਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਰੱਖੀ ਕੋਈ ਵੀ ਗੱਲ ਚਿਰਸਥਾਈ ਸਿਆਣਪ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਗਿਆਨ ਜੋ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੂਪ ਦੁਆਰਾ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਅਤੇ ਗਲਤ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ।
ਇੱਥੇ ਮਹੱਤਤਾ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਬਚਪਨ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਜੀਕਰਨ ਕਰੋ। ਇਹ ਸਮਾਜੀਕਰਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਜਿਕ ਏਜੰਸੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ, ਸਕੂਲ ਆਦਿ ਰਾਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ‘ਕੀ’ ਦੀ ਖਾਲੀ ਥਾਂ ਨੂੰ ਭਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਿਵੇਂ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਸੋਚ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਪਹੁੰਚ ਦੇਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਜੀਵਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਵੇਗਾ। ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਔਖਾ ਕੰਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਨਹੀਂ ਸਿੱਖਦੇ। ਅੱਜ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਸਮੀਕਰਨ, ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਡਿੱਗ ਰਹੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ, ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਤਿਕਾਰ ਦੀ ਘਾਟ, ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਨਾਬਾਲਗ ਦੁਰਾਚਾਰ ਵਰਗੇ ਅਪਰਾਧ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ ’ਤੇ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਸੋਚਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਦੱਸਣ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਧਾਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਪਿਆਰ, ਹਮਦਰਦੀ, ਦੇਖਭਾਲ, ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਕਰੇਗਾ। ਉਹ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਦੂਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੋਚਣਗੇ। ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਸਮਾਜ ਪ੍ਰਤੀ ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਰਵੱਈਆ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਦੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦਾ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਰਵੱਈਆ ਇੱਕ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਲੀ ਪੰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪਰਿਵਾਰ, ਸਮਾਜ, ਸਕੂਲ ਨਾਲ ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕਤਾ ਤੋਂ ਸਿੱਖਦਾ ਹੈ। ਲੋਕਤੰਤਰ ਬਾਲ ਪਰਵਰਿਸ਼ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਤੱਥਾਂ, ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਆਪਣੀ ਰਾਏ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ, ਸਮਾਜ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ, ਵਿਚਾਰਾਂ, ਰਵੱਈਏ ’ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ, ਆਪਣੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ, ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ’ਤੇ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜਾਦੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੀ ਅੰਤਮ ਸਮਰੱਥਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ, ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਿਰਿਆ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ, ਉਸ ਦੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤਤਾ ਨੂੰ ਖੋਜਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਇਸ ਅਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਦਬਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸਿਰਫ ਉਹੀ ਸਿੱਖਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਾਪਿਆਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਆਦਿ ਦੁਆਰਾ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਪੈਸਿਵ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਸ ਕੋਲ ਉਹੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਅੰਧ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਪਿਛਾਖੜੀ ਸੋਚ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਉਹ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਾਜ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਸਾਰਥਿਕਤਾ ’ਤੇ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਉਠਾਏਗਾ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉਹੀ ਗੈਰ-ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਰਵਿਵਾਦ ਰਵੱਈਏ ਦਾ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣੇਗਾ। ਅਜਿਹਾ ਸਮਾਜ ਅਵਿਹਾਰਕ ਸਿਧਾਂਤ, ਪਿਛਾਖੜੀ ਸੋਚ ਨਾਲ ਗ੍ਰਸਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣ ਸਕਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਣ।
ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ Facebook ਅਤੇ Twitter,Instagram, Linkedin , YouTube‘ਤੇ ਫਾਲੋ ਕਰੋ
