ਤਿਣਕੇ ਦਾ ਸਹਾਰਾ
ਤਿਣਕੇ ਦਾ ਸਹਾਰਾ
ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਆਇਆ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਘਰੋ-ਘਰੀ ਜਾ ਕੇ ਵੰਡ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਨਾ ਤਾਂ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਅਨਾਜ ਬਹੁਤਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰਕਮ। ਪਰ ਇਹ ਸ਼ਾਇਦ ਡੁੱਬਦੇ ਨੂੰ ਤਿਣਕੇ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਵਾਂਗ ਜਰੂਰ ਸੀ। ਘਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੰਗੀ ਅਤੇ ਗ਼ਰੀਬੀ ਸਾਫ਼ ਝਲਕ ਰਹੀ ਸੀ। ਉੱਤੋਂ ਕਰੋਨਾ ਦੇ ਇਸ...
…ਤੇ ਰਾਤ ਅਜੇ ਮੁੱਕੀ ਨਹੀਂ ਸੀ
...ਤੇ ਰਾਤ ਅਜੇ ਮੁੱਕੀ ਨਹੀਂ ਸੀ
'ਗੱਲ ਸੁਣ ਸ਼ੇਰੂ ਦੇ ਪਿਓ... ਬਹੁਤ ਪੀੜ ਹੁੰਦੀ ਪਈ ਆ...!' ਸ਼ੇਰੂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਿੰਦਰ ਨੂੰ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਪੀੜ ਨਾਲ ਵਿਲਕਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਿੰਦਰ ਵਿਚਾਰਾ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਥਕਾਵਟ ਕਾਰਨ ਘੂਕ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਸੀ 'ਸ਼ੇਰੂ ਦੇ ਪਿਓ! ਉੱਠ ਬਹੁਤ ਪੀੜ ਹੁੰਦੀ ਪਈ...
ਕਿਸੇ ਵਿਹਾਰ ਲਈ ਹੁਣ ਤਾਂ ਛੱਜ ਵੀ ਭਾਲਣਾ ਪੈਂਦੈ
ਕਿਸੇ ਵਿਹਾਰ ਲਈ ਹੁਣ ਤਾਂ ਛੱਜ ਵੀ ਭਾਲਣਾ ਪੈਂਦੈ
ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜੇਕਰ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਛੱਜ ਅਤੇ ਛੱਜਲੀ ਹਰ ਘਰ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਜਦ ਵੀ ਕਣਕ, ਜੌਂ, ਛੋਲੇ ਆਦਿ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਗਹਾਈ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਪਿੜਾਂ ਵਿੱਚ ਛੱਜਲੀ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦਾ ਪੀਹਣ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਛੱਜ ਹਰ ਘਰ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਹੋ...
ਬਿੱਟੂ ਦੁਗਾਲ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ…
ਬਿੱਟੂ ਦੁਗਾਲ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ...
71 ਨੰਬਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇ 'ਤੇ ਵੱਸਿਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪਟਿਆਲਾ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਪਾਤੜਾਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਦੁਗਾਲ ਖੁਰਦ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਮਾਣਮੱਤੀ ਖੇਡ ਕਬੱਡੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਖਿਡਾਰੀ ਬਿੱਟੂ ਦੁਗਾਲ ਦੀ ਬਾਬਤ ਵਿਲੱਖਣਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਸੰਨ 1981 ਦੇ ਦਸੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 27 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਸਧਾਰਨ...
ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਬੁੱਕਲਾਂ
ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਬੁੱਕਲਾਂ
ਮੇਰੇ ਪੇਕਿਆਂ ਤੋਂ ਜਦ ਵੀ ਕੋਈ ਵੇਲੇ-ਕੁਵੇਲੇ ਫੋਨ ਆਉਂਦਾ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਹੀ ਨਿੱਕਲ ਜਾਂਦੀ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਕਿਤੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਕੁੱਝ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਅੰਦਾਜਨ ਅੱਠ ਦਹਾਕੇ ਭੋਗ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਉਹ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੰਜੇ 'ਤੇ ਹੀ ਪਈ ਸੀ। ਬੱਸ ਕੰਧ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾ ਕੇ ਆਵਦਾ ਨਿੱਤ...
ਮੇਰੇ ਬਾਬੇ ਦਾ ਰੇਡੀਓ
ਮੇਰੇ ਬਾਬੇ ਦਾ ਰੇਡੀਓ
ਕਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਪੇਟੀਆਂ ਦੀ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਰੇਡੀਓ ਕੱਢ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਫੜਾਇਆ ਜਿਸਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜ਼ੀਬ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖਿੱਚ ਜਿਹੀ ਪੈ ਗਈ। ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਹਰ ਬੰਦੇ ਦੇ ਮਨ ਨ...
ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਅਣਗੌਲਿਆ ਹੀਰਾ, ਸੋਮਾ ਘਰਾਚੋਂ
ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਅਣਗੌਲਿਆ ਹੀਰਾ, ਸੋਮਾ ਘਰਾਚੋਂ
ਚੜ੍ਹਦੀ ਜਵਾਨੀ ਰੰਗ ਮਿੱਤਰੋ,
ਚੜ੍ਹਦੇ ਤੋਂ ਚੜ੍ਹਦਾ ਵਿਖਾਉਂਦੀ ਏ
ਮੇਲੇ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡ 'ਚ ਘਰਾਚੋਂ ਵੱਸਦਾ,
ਮੇਲ ਜੀਹਦਾ ਜਿੰਦੜੀ ਇਹ ਚਾਹੁੰਦੀ ਏ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਭਵਾਨੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਬੁੱਕਲ 'ਚ ਵੱਸੇ ਪਿੰਡ ਘਰਾਚੋਂ ਵਿਖੇ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਫਕੀਰੀਆ ਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਯਾ...
ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਸਿਰਜਕ : ਗੁਰਬਖ਼ਸ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ
ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਸਿਰਜਕ : ਗੁਰਬਖ਼ਸ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ
ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਗੁਰਬਖ਼ਸ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨਾਲ ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਵਿਚ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦਾ ਆਗ਼ਾਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਸਰੋਕ...
ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ (Corona virus)
ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ
ਸੀਤੇ ਪਏ ਨੇ ਬੁੱਲ੍ਹ
ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਕਿਰਦਾਰਾਂ ਦੇ,
ਦਰਵਾਜੇ ਹੋ ਗਏ ਬੰਦ
ਜੱਗ ਦੇ ਉੱਚੇ ਮਿਨਾਰਾਂ ਦੇ
ਅੱਜ ਤੱਕ ਤਾਂ ਆਪਾਂ ਨੇ ਵੀ
ਆਪਣੀ ਮਰਜੀ ਪਾਲੀ ਐ,
ਆਪੋ-ਧਾਪੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਪਾਂ
ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਟਾਲ਼ੀ ਐ
ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਤਾਂ ਜਾਮ ਹੈ ਚੱਕਾ
ਸਮੇਂ ਦਾ ਚੱਕਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ,
ਜੋ ਬੀਜਿਆ ਸੀ ਉੱ...
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਰੰਗ (The colors of nature)
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਰੰਗ
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੇ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਹਰ ਬੰਦੇ ਦੇ ਖਿਆਲਾਤ,
ਜਦ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਦਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇ, ਜਿਸਮਾਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤ
ਨਿੰਮੀ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਮਗਰੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਘਰ ਮੁੜੀ ਸੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨੇ ਪੜ੍ਹੀ-ਲਿਖੀ ਨਿੰਮੀ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹਿਣ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ...