Artificial Intelligence: ਸੂਚਨਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਇਸ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਬਣਾਉਟੀ ਬੌਧਿਕਤਾ (ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ) (AI) ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੰਕਲਪ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਤਕਨੀਕ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਮੈਡੀਕਲ ਖੇਤਰ, ਮੀਡੀਆ ਖੇਤਰ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਖੇਤਰ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿਗਿਆਨ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ, ਗਣਿੱਤ, ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮਨੁੱਖੀ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਸਹੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਏਆਈ-ਰੋਬੋਟ ਨਾਲ ਸਫਲ ਸਰਜ਼ਰੀਆਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਜੌਹਨ ਹੌਪਕਿੰਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (JHU) ’ਚ ਇੱਕ ਰੋਬੋਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਮ ’ਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਰਜਰੀ ਕਰਕੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। JHU ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਏਆਈ-ਰੋਬੋਟ ਨੂੰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਡਾਕਟਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਤੇ ਰੋਬੋਟ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਸਰਜ਼ਰੀਆਂ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਨਕਲ ਸਿੱਖਣ’ (ਦੇਖ ਕੇ ਸਿੱਖਣਾ) ਦਾ ਸਫਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਸੂਚਨਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਕਾਰਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਦਲੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਨਕਲੀ ਚੀਜ਼ਾਂ, ਆਖਰਕਾਰ, ਨਕਲੀ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਹਨ।
Artificial Intelligence
ਅੱਜ ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੇ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਲਈ ਹੋਵੇ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਜੇ ਵੀ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਪਰਦਾ ਨਹੀਂ ਉਠਾ ਸਕੇ ਕਿ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਸ਼ਕਤੀ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜਨਮ, ਮੌਤ ਅਤੇ ਪੁਨਰ ਜਨਮ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਰਹੱਸ ਹਨ ਅੱਜ, ਅਘ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਕੇ, ਮਨੁੱਖ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।
Read Also : Fire Accident: ਦੁਕਾਨ ’ਚ ਲੱਗੀ ਭਿਆਨਕ ਅੱਗ ’ਤੇ ਸ਼ਾਹ ਸਤਿਨਾਮ ਜੀ ਗ੍ਰੀਨ ਐਸ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਾਬੂ
ਵਿਗਿਆਨ ਮੰਨੇ ਜਾਂ ਨਾ ਮੰਨੇ ਪਰ ਇਸ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਸ਼ਕਤੀ ਜ਼ਰੂਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਅਘ ਮਨੁੱਖੀ ਟੀਚਿਆਂ, ਇਸਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਇਹ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਹਾਰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਦੋਸਤੀ ’ਚ ਭਾਵੁਕ ਹੁੰਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਬੱਚਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਫਲੋਰੀਡਾ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ‘ਐਸਪਰਜਰ ਸਿੰਡਰੋਮ’ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਐਸਪਰਜਰ ਸਿੰਡ੍ਰੋਮ, ਔਟਿਜਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਹਾਰ, ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਤੇ ਸਮਝਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
Artificial Intelligence
ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਅਘ ਦੋਵੇਂ ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਹਨ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੰਨੇ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਕਿ ਉਹ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧੀਨ ਕਰਨ ਦਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਫੈਸਲਾ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਅੱਜ ਕੰਪਿਊਟਰ ਇੰਨੇ ਕੁਸ਼ਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਮੱਦਦ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹਨ। ਅਘ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਟੋਮੇਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਕਿਰਤ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਡੀਪਫੇਕ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ।
AI ਗੋਪਨੀਅਤਾ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। AI ਸਮਾਜਿਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਘ ਦੁਆਰਾ ਸੰਭਵ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਸਵੈਚਾਲਨ ਸਮੁੱਚੀ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਲਈ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। AI ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਾਂਗ ਪਾਰਦਰਸ਼ਿਤਾ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਉਹ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਬਾਈਨਰੀ ਸਿਸਟਮ ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਫੀਡਿੰਗ ’ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਫੈੱਡ ਡੇਟਾ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਏਆਈ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਦੁਆਰਾ ਸਮਾਜਿਕ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਅਘ ਪੱਖਪਾਤ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲਿੰਗ ਅਤੇ ਨਸਲ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਰੇ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Artificial Intelligence
ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਏਆਈ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪੱਖਪਾਤੀ ਹਨ। AI ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ’ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। AI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਤਰਕ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਅਘ ਸਿਆਸੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਪਰਾਧਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਵੱਡੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ AI ਸਾਡੇ ਟੂਲਬਾਕਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਧਨ ਹੈ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ।
ਉਂਜ ਤਾਂ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਹੱਸਮਈ ਤੇ ਛੁਪੇ ਹੋਏ ਰਹੱਸਾਂ ਤੋਂ ਪਰਦਾ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਯਤਨ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਮੰਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਨਿਰਾਕਾਰ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਢੰਗ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈਅਸਲ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਸਾਰੀ ਸਿ੍ਰਸਟੀ, ਨਦੀਆਂ, ਪਹਾੜ, ਵਾਦੀਆਂ, ਝੀਲਾਂ, ਸਮੁੰਦਰ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂ, ਪੌਦੇ, ਆਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਅਰਬਾਂ-ਖਰਬਾਂ ਤਾਰੇ ਅਤੇ ਆਕਾਸ਼ਗੰਗਾਵਾਂ, ਇਹ ਸਭ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਰੱਬ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹਨ। ਅੱਜ ਏਆਈ ਮੈਡੀਕਲ, ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਸਿੱਖਿਆ ਸਮੇਤ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਹੇਵੰਦ ਅਤੇ ਉਪਯੋਗੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨ, ਪ੍ਰੋਟੋਨ ਅਤੇ ਨਿਊਟ੍ਰੋਨ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਰੱਬ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਜੋ ਸਭ ਕੁਝ ਦਿਸਦੇ ਅਤੇ ਅਣਦਿਸਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰੇ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ
(ਇਹ ਲੇਖਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹਨ)
ਸੁਨੀਲ ਕੁਮਾਰ ਮਾਹਲਾ
ਮੋ : 98281-08858
