ਜਨਮ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ | APJ Abdul Kalam
APJ Abdul Kalam: ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਸੁਫਨੇ ਪੂਰੇ ਹੋਣ ਸੁਫਨੇ ਦੇਖਣੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਸੁਫਨੇ ਉਹ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਜੋ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਸਗੋਂ ਸੁਫਨੇ ਤਾਂ ਉਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਨੀਂਦ ਉਡਾ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੇ ਸਪੂਤ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਇਲ ਮੈਨ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਡਾ. ਏਪੀਜੇ (ਅਬੁਲ ਪਾਕਿਰ ਜੈਨੁਲਬਦੀਨ) ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਦੇ ਹਨ। ਅਬੁਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੜਦਾਦਾ, ਪਾਕਿਰ ਦਾਦਾ ਅਤੇ ਜੈਨੁਲਬਦੀਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਂਅ ਸੀ। ਕਲਾਮ ਸਾਬ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਅਕਤੂਬਰ 1931 ਨੂੰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਜੈਨੁਲਬਦੀਨ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਆਸ਼ਿਆਮਾ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਕਲਾਮ ਸਾਬ੍ਹ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਿਸ਼ਤੀ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਘਰ ਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਚਲਦਾ ਸੀ।
ਇਹ ਖਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ADGP Suicide: ਪੂਰਨ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦਾ ਪੋਸਟਮਾਰਟਮ ਸ਼ੁਰੂ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ SSP ਨਾਲ PGI ਪਹੁੰਚੀ ਪਤਨੀ
ਕਲਾਮ ਸਾਬ੍ਹ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਪਰ ਜਲਾਲੁਦੀਨ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਜਾ ਬਣੇ, ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਸਮਝ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਕਲਾਮ ਕਈ-ਕਈ ਘੰਟੇ ਜਲਾਲੁਦੀਨ ਨਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਸਬੰਧੀ ਸਵਾਲ ਜਵਾਬ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ। ਗ਼ੁਰਬਤ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੰਢਾਉਣ ਦੇ ਬਾਵਜ਼ੂਦ ਕਲਾਮ ਦੇ ਸੁਫਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦ੍ਰਿੜ ਸਨ।ਉਹ ਪਾਇਲਟ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਪਾਇਲਟ ਤਾਂ ਨਾ ਬਣੇ ਸਕੇ, ਪਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਦੇ ਖ਼ੇਤਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਰ ਵਿਖਾਇਆ ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਾ ਕਰ ਸਕਦਾ। APJ Abdul Kalam
ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਹੀ ਰਾਮਨਾਥਾਪੁਰਮ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਲਾਮ ਨੇ 1954 ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਜੋਸਫ਼ ਕਾਲਜ ਤਿਰੂਚਿਰਾਪੱਲੀ ਤੋਂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਗਰੇਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। ਬੀਐੱਸਸੀ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਹੈ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਫਨੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਇੰਜਨੀਅਰਰਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਮਦਰਾਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਾਖ਼ਲ ਫ਼ੀਸ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਭਰਪੂਰ ਸੀ।
ਪ੍ਰੰਤੂ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਦੇਣ ਲਈ ਜੌਹਰਾ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੈਣ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੰਗਣ ਤੱਕ ਵੇਚ ਦਿੱਤੇ। ਮਦਰਾਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਕਲਾਮ ਨੇ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਦੋ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਪਹਿਲੀ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਿਚ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ। ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਿੱਚ ਕਲਾਮ ਸਾਬ ਦਾ ਨੌਵਾਂ ਸਥਾਨ ਆਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸਾਮੀਆਂ ਅੱਠ ਸਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਦਾ ਸੁਫਨਾ ਅਧੂਰਾ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। APJ Abdul Kalam
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ (44) ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਧਰਤੀ, ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਅਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਇਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਾਗ, ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ, ਅਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ, ਭੈਣ ਜੌਹਰਾ ਅਤੇ ਜਲਾਲੁਦੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਉਹ ਸਨ ਡਾ. ਵਿਕਰਮ ਸਾਰਾਭਾਈ, ਪ੍ਰੋ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਅਤੇ ਡਾ ਬ੍ਰਹਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼।ਡਾ ਸ਼ਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਅਤੇ ਵਿਕਰਮ ਸਾਰਾਭਾਈ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਡਾ ਕਲਾਮ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ 1980 ਵਿੱਚ ਰੋਹਿਣੀ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕਲਾਮ ਸਾਬ੍ਹ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨਾਲ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਉਹ ਕਦੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰਨਗੇ ਅਜਿਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਸੋਚ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਇੱਕ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਇੰਜਨੀਅਰਰਿੰਗ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਨਿਵਾਜ਼ੇ ਜਾਣਗੇ। ਸਰਬ ਪਾਰਟੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਡਾਕਟਰ ਕਲਾਮ ਨੂੰ 25 ਜੁਲਾਈ 2002 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਿਆਰਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁਕਾਈ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਤੱਕ 25 ਜੁਲਾਈ 2007 ਤੱਕ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੇ ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਲਿਖਣ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਕੰਮ ਜ਼ਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। APJ Abdul Kalam
ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਪੜਿ੍ਹਆ-ਲਿਖਿਆ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਭੁੱਲਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਕਲਾਮ ਸਾਬ ਕੋਲ ਨਾ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੂੰਜੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਸਨ। ਸੁਫਨਿਆਂ ਦੀ ਉਡਾਣ ਨਿਰੰਤਰ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਮੰਗਦੀ ਹੈ ਡਾਕਟਰ ਕਲਾਮ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅੱਜ ਵੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਰਾਹ ਦਸੇਰਾ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਡਾ. ਕਲਾਮ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਸਨ।ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਦੀ ਝਲਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਵਿੱਚ ਝਲਕਦੀ ਸੀ। APJ Abdul Kalam
ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਗੀਤਾ ਅਤੇ ਕੁਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ।ਉਹ ਗੀਤਾ ਅਤੇ ਕੁਰਾਨ ਦੋਵੇਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ। ਕਲਾਮ ਸਾਬ੍ਹ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਖ਼ੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਤੀਹ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਆਨਰੇਰੀ ਡਿਗਰੀਆਂ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ। ਡਾਕਟਰ ਕਲਾਮ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਲਈ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ (1981),ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ 1990) ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਰਵ ਉੱਚ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਨਾਲ 1997 ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 1998 ਵਿੱਚ ਸਾਵਰਕਰ ਅਤੇ 2000 ਵਿੱਚ ਰਾਮਾਨੁਜਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਵੀ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ।
ਡਾਕਟਰ ਕਲਾਮ ਤਮਾਮ ਉਮਰ ਕੁਆਰੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਇਆ। ਉਹ ਬਚਨਪ ਤੋਂ ਸਾਦਗੀ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਮੁਰੀਦ ਸਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਸਕੇ-ਸਬੰਧੀ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਾਈ ਰੱਖਿਆ। ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪਿੰਡ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਨੂੰ ਭੇਜਦੇ ਰਹੇ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਲਾਮ ਸਾਬ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸ਼ਿਲਾਂਗ ਵਿੱਚ ਵਿਜਟਿੰਗ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਅੰਨ੍ਹਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚੇੱਨਈ ਵਿੱਚ ਆਨਰੇਰੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਸਤੰਬਰ 2007 ਵਿੱਚ ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਸਾਇੰਸ ਦੇ ਵਾਇਸ ਚਾਂਸਲਰ ਰਹੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। APJ Abdul Kalam
ਆਪਣੀਆਂ ਸਪੀਚ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਧਰਤੀ, ਵਾਤਾਵਰਨ ਅਤੇ ਪੌਣ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ।27 ਜੁਲਾਈ 2015 ਨੂੰ ਵੀ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸ਼ਿਲਾਂਗ (ਮੇਘਾਲਿਆ) ਦੀ ਕਨਵੋਕੇਸਨ ਮੌਕੇ ਸਟੇਜ ’ਤੇ ਕਲਾਮ ਸਾਬ੍ਹ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਉਹ ਸਟੇਜ ’ਤੇ ਡਿੱਗ ਪਏ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਚਾਹੁਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ। ਉਸ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਮ ਹੋਈਆਂ।ਧਰਤੀ ਵੀ ਆਸਮਾਨ ਵੀ ਰੋਇਆ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਵਿਛੜਣ ਤੇ। ਗ਼ੁਰਬਤ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਉੱਠ ਦੇਸ਼ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਕਲਾਮ ਸਾਬ੍ਹ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਗਾਥਾ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਹਿੰਮਤ, ਹੌਂਸਲੇ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸੁਫਨਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਰਹੇਗੀ। APJ Abdul Kalam
ਰਜਵਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸ਼ਰਮਾ
ਪਿੰਡ ਕਾਲਝਰਾਣੀ (ਬਠਿੰਡਾ)
ਮੋ. 70873-67969
