Trump Tariff War: ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਮੋੜ ’ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਕਦਮ ਤੇ ਹਰ ਫੈਸਲਾ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਲਈ ਸ਼ਕਤੀ ਸੰਤੁਲਨ ਲਈ ਢਾਂਚਾ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ਯੁੱਧ ਦੇ ਕਦਮਾਂ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਡੂੰਘੀ ਬੇਯਕੀਨੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਪਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕਪਾਸੜ ਅਮਰੀਕੀ ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆਵਾਦ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਣੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਹੁ-ਪੱਧਰੀ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਇਹ ਖਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Asia Cup 2025: ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਟੀ20 ’ਚ ਸੱਤ ਦੇਸ਼ ਖਿਲਾਫ਼ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ, ਸਿਰਫ ਇਹ ਟੀਮਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਮਿਲੀ ਹੈ ਹਾਰ
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਕਦੇ ਵੀ ਸਥਿਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਬਦਲਦੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਾਲਾਤ, ਆਰਥਿਕ ਟਕਰਾਅ, ਰਣਨੀਤਕ ਹਿੱਤ ਤੇ ਵਪਾਰਕ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨਵੇਂ ਗੱਠਜੋੜ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਤੀਜੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਹਮਲਾਵਰ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਯੁੱਧ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ’ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਤਿਕੋਣੀ ਗੱਠਜੋੜ- ਰੂਸ, ਚੀਨ ਤੇ ਭਾਰਤ (ਆਰਸੀਆਈ) ਦੇ ਉੱਭਰਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਵੀ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। Trump Tariff War
ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਅਗਸਤ 2025 ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਕਾਸ ਹੋਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ-ਰੂਸ ਤਿਕੋਣ (ਆਰਸੀਆਈ) ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਕਦਮ ਪੁੱਟਿਆ। 18 ਅਤੇ 19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਚੀਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਭਾਰਤ ਫੇਰੀ, 19 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਮਾਸਕੋ ਫੇਰੀ ਅਤੇ 31 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਬੀਜਿੰਗ ਫੇਰੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ, ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਲਚਕਤਾ ਅਤੇ ਵਿਹਾਰਕਤਾ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪਹਿਲੂ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਟਰੰਪ ਨਾਲ ਟੈਰਿਫ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ।
ਤਾਂ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਟੈਰਿਫ ਯੁੱਧ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਤੇ ਘਰੇਲੂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਹਮਲਾਵਰ ਰਣਨੀਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਭਾਰਤ ’ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਨਿਰਯਾਤ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਟਰੰਪ ਨੇ 27 ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਸਟੀਲ, ਦਵਾਈਆਂ, ਆਈਟੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਸਾਮਾਨ ’ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਲਾਉਣ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਬੇਯਕੀਨੀ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਭਾਈਵਾਲੀ ਲੱਭਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਯੂਰਪ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਨਾ ਜੋਖਮ ਭਰਿਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਤਰਜੀਹ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। Trump Tariff War
ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਚੀਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਮਾਸਕੋ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਏ। ਇਹ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਬੀਜਿੰਗ ਤੇ ਮਾਸਕੋ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਨਿਰੰਤਰ ਗੱਲਬਾਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੂਸ ਨੇ ਚੀਨ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੋਵਾਂ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਝੁਕਾਅ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਭਾਰਤ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਤੇਲ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਭਾਈਵਾਲ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਏ ਹਨ। Trump Tariff War
ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਊਰਜਾ, ਰੱਖਿਆ ਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਯੂਰਪ ਵੱਲੋਂ ਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਰੂਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਇਹ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਇਹ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਇਤਿਹਾਸਕ, ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੂਸ-ਚੀਨ ਤਿਕੋਣੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਤਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। Trump Tariff War
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਟੈਰਿਫ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲਣ ਲਈ ਵਿਕਲਪਿਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਚੀਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਵਪਾਰ ਯੁੱਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਗੱਠਜੋੜ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੂਸ ਪੱਛਮੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਾਰਨ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਆਰਸੀਆਈ ਤਿਕੋਣ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। Trump Tariff War
ਇਹ ਗੱਠਜੋੜ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ ’ਤੇ, ਸਗੋਂ ਆਰਥਿਕ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵੀ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਆਰਸੀਆਈ ਤਿਕੋਣ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਧੁਰਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਟੈਰਿਫ ਯੁੱਧ ਦਾ ਜਵਾਬ ਹੋਵੇਗਾ ਬਲਕਿ ਬਹੁ-ਧਰੁਵੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਵੀ ਨਵਾਂ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਇਸ ਤਿਕੋਣ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਜਨਸੰਖਿਆ ਲਾਭ, ਤਕਨੀਕੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਚੀਨ ਕੋਲ ਆਰਥਿਕ ਤਾਕਤ ਹੈ ਅਤੇ ਰੂਸ ਕੋਲ ਊਰਜਾ-ਰੱਖਿਆ ਸਰੋਤ ਹਨ। Trump Tariff War
ਜੇਕਰ ਇਹ ਤਿੰਨੋਂ ਤਾਲਮੇਲ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਹਮਲਾਵਰ ਟੈਰਿਫ ਨੀਤੀ ਨੇ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਰੂਸ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜੁਲਾਈ 2025 ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਤਿਕੋਣੀ ਢਾਂਚਾ ਵਿਸ਼ਵ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਰਣਾਇਕ ਤੱਤ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਗੱਠਜੋੜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣੇ। Trump Tariff War
(ਇਹ ਲੇਖਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹਨ)
ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸੰਮੁਖਦਾਸ ਭਵਾਨੀ
