6 ਘੰਟਿਆਂ ’ਚ 80 ਝਟਕੇ ਕੀਤੇ ਮਹਿਸੂਸ | Earthquake
ਤਾਈਪੇ/ਟੋਕੀਓ (ਏਜੰਸੀ)। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਤਾਈਵਾਨ ’ਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਵੱਡਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਤੱਟ ’ਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਤੋਂ 12 ਵਜੇ ਦਰਮਿਆਨ 80 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੀਬਰਤਾ 6.3 ਤੇ 6 ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਕ ਰਾਤ ਕਰੀਬ 12 ਵਜੇ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਵਕਫੇ ’ਤੇ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਤਾਈਵਾਨ ’ਚ ਰਾਤ ਦੇ 2:26 ਤੇ 2:32 ਸਨ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਪੂਰਬੀ ਕਾਊਂਟੀ ਹੁਆਲਿਅਨ ’ਚ ਜਮੀਨ ਤੋਂ 5.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਸੀ। ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਹੁਆਲੀਨ ’ਚ ਦੋ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਇਮਾਰਤ ਢਹਿ ਗਈ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਸੜਕ ਵੱਲ ਝੁਕ ਗਈ। ਜਾਪਾਨ, ਚੀਨ ਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ ’ਚ ਵੀ ਹਲਕੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਫਿਲਹਾਲ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਖਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। (Earthquake)
3 ਅਪਰੈਲ ਨੂੰ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ’ਚ ਹੋਈ ਸੀ 14 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ | Earthquake
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 3 ਅਪਰੈਲ ਨੂੰ ਤਾਇਵਾਨ ’ਚ 7.5 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ’ਚ ਕਰੀਬ 14 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਹੁਆਲੀਅਨ ਸ਼ਹਿਰ ’ਚ ਹੀ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 34 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸਵੇਰੇ 5:30 ਵਜੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਕਈ ਇਮਾਰਤਾਂ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਲੈਂਡ ਸਲਾਈਡ ਵੀ ਹੋਏ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਤਾਈਵਾਨ ’ਚ ਸੈਂਕੜੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੌਸਮ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ 25 ਸਾਲਾਂ ’ਚ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਭੂਚਾਲ ਸੀ। ਅੱਗ ਬੁਝਾਊ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 3 ਅਪਰੈਲ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ’ਚ ਨੁਕਸਾਨੇ ਗਏ ਹੁਆਲਿਅਨ ਦਾ ਹੋਟਲ ਤਾਜਾ ਝਟਕਿਆਂ ਕਾਰਨ ਥੋੜ੍ਹਾ ਝੁਕ ਗਿਆ ਹੈ। (Earthquake)
ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੇ ਜੰਕਸ਼ਨ ’ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਤਾਈਵਾਨ | Earthquake
ਤਾਈਵਾਨ ਦੋ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੇ ਜੰਕਸ਼ਨ ’ਤੇ ਸਥਿਤ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 2016 ’ਚ ਦੱਖਣੀ ਤਾਇਵਾਨ ’ਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ’ਚ 100 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1999 ’ਚ 7.3 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ’ਚ 2000 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। (Earthquake)
Earthquake: ਜਪਾਨ ’ਚ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ, ਸੁਨਾਮੀ ਸਬੰਧੀ ਆਇਆ ਵੱਡਾ ਅਪਡੇਟ
Why Earthquake Occurs? | Earthquake
ਦੁਨੀਆਂ ਹਰ ਸਾਲ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਦੇ ਭੂਚਾਲ ਸਧਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਉਣ ਵਾਲਾ। ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਭੂਚਾਲ ਆਖ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਕਿਵੇਂ ਹੈ? ਧਰਤੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਚਾਰ ਪਰਤਾਂ ਦੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ, ਬਾਹਰੀ ਕੋਰ, ਮੈਂਟਲ ਅਤੇ ਛਾਲੇ, ਛਾਲੇ ਅਤੇ ਉਪਰਲੇ ਮੈਂਟਲ ਕੋਰ ਨੂੰ ਲਿਥੋਸਫੀਅਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਮੋਟੀ ਪਰਤ ਕਈ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਆਪਣੇ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਚਲਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਹਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਭੂਚਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਖਿਤਿਜੀ ਅਤੇ ਖੜ੍ਹਵੇਂ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹਿੱਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਸਥਿਰ ਰਹਿ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲੱਭਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਪਲੇਟ ਦੂਜੀ ਪਲੇਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (Earthquake)
ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਕਿਵੇਂ ਮਾਪੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਰਿਕਟਰ ਮੈਗਨੀਟਿਊਡ ਟੈਸਟ ਸਕੇਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੂਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ’ਤੇ 1 ਤੋਂ 9 ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ’ਤੇ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕੌਣ ਸਨ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਖੋਜ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਗਿਆਨੀ | why earthquake occurs?
ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਖੋਜ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਚਾਰਲਸ ਫਰਾਂਸਿਸ ਰਿਕਟਰ ਦਾ ਜਨਮ 29 ਅਪਰੈਲ 1900 ਨੂੰ ਮੈਕਸੀਕੋ ’ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜ਼ੀ, ਸਟੈਨਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਦੱਖਣੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਕਿੱਤੇ ਵਜੋਂ ਭੌਂਵਿਗਿਆਨੀ ਤੇ ਗਣਿੱਤ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ 30 ਸਤੰਬਰ 1985 ਨੂੰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਪੈਮਾਨੇ ਦੀ ਖੋਜ਼ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬੇਨੋ ਗੁਟੇਨਬਰਗ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੇਨੋ ਗੁਟੇਨਬਰਗ ਦਾ ਜਨਮ 4 ਜੂਨ 1889 ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ’ਚ ਹੋਇਆ। (Earthquake)
- ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ | Earthquake
- ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲਿਫਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।
- ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਲਈ ਲਿਫਟ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੌੜੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਤੇ ਫਸ ਗਏ ਹੋ, ਤਾਂ ਭੱਜੋ ਨਾ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਵਾਹਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਾਹਨ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਰੋਕ ਦਿਓ।
- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਪੁਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਕਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕੋ।
- ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਕਿਸੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਜਾਓ।
- ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਖਿੜਕੀਆਂ, ਅਲਮਾਰੀਆਂ, ਪੱਖੇ ਆਦਿ ਦੇ ਉੱਪਰ ਰੱਖੀ ਭਾਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਚਲੇ ਜਾਓ।
ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਕੀ ਹੈ | Earthquake
ਭੂਚਾਲ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਜਾਂ ਤੀਬਰਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਿਕਟਰ ਸਕੇਲ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਰਿਕਟਰ ਰਿਜ਼ਲਟ ਟੈਸਟ (ਰਿਕਟਰ ਮੈਗਨੀਟਿਊਡ ਟੈਸਟ ਸਕੇਲ) ਹੈ। ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ’ਤੇ ਭੁਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ, ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚ ਕੰਪਨ ਵੀ ਓਨੀ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ ’ਤੇ 8 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਕਿ 3 ਜਾਂ 4 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ ਹਲਕਾ ਹੋਵੇਗਾ। (Earthquake)
ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕੀ ਅਸਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ | Earthquake
- 0 ਤੋਂ 1.9 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਪਤਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਸਮੋਗ੍ਰਾਫ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- 2 ਤੋਂ 2.9 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ ਸਿਰਫ ਹਲਕੇ ਝਟਕੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
- 3 ਤੋਂ 3.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਅਜਿਹਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਟਰੱਕ ਤੁਹਾਡੇ ਪਾਸਿਓਂ ਲੰਘਿਆ ਹੈ।
- 4 ਤੋਂ 4.9 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ ਵਿੰਡੋਜ਼ ਨੂੰ ਤੋੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਘਰੇਲੂ ਵਸਤੂਆਂ 5 ਤੋਂ 5.9 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ’ਤੇ ਹਿੱਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
- 6 ਤੋਂ 6.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਰੇੜਾਂ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
- 7 ਤੋਂ 7.9 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਇਮਾਰਤਾਂ ਢਹਿ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
- 8 ਤੋਂ 8.9 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ’ਤੇ ਵੱਡੇ ਪੁਲ ਵੀ ਢਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- 9 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਪੂਰੀ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਜੇਕਰ ਸਮੁੰਦਰ ਨੇੜੇ ਹੈ ਤਾਂ ਸੁਨਾਮੀ ਵੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।
