Panama Canal: ਵਾਸਿ਼ੰਗਟਨ (ਏਜੰਸੀ)। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਲਗਾਤਾਰ ਨਵੇਂ ਫੈਸਲੇ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੈਨੇਡਾ, ਮੈਕਸੀਕੋ ਤੇ ਚੀਨ ’ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ’ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਕੋ ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰੂਬੀਓ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਪਨਾਮਾ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਮਾਰਕੋ ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ’ਚ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਸ ਰਾਉਲ ਮੁਲੀਨੋ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਨਾਮਾ ਨੂੰ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਖੇਤਰ ’ਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। Panama Canal
ਇਹ ਖਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Government Schemes: ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ’ਤੇ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਦਾ ਬਿਆਨ, ‘ਨਾ ਝੁੱਗੀ ਟੁੱਟੇਗੀ, ਨਾ ਕੋਈ ਯੋਜਨਾ ਬੰਦ ਹੋ…
ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਮੂਲਿਨੋ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਟਰੰਪ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ’ਚ ਚੀਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ 1999 ਦੇ ਸੰਧੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੀਟਿੰਗ ’ਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਹਿਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਪੈਣਗੇ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਲੀਨੋ ਨੇ ਮੀਟਿੰਗ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਅਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਦੱਸਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਨਹਿਰ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਜਾਂ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਧਮਕੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਨਾਮਾ ਚੀਨ ਦੇ ਬੈਲਟ ਐਂਡ ਰੋਡ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਨਵਿਆਉਣ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ। ਪਨਾਮਾ ਚਾਈਨਾ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ’ਚ ਚੀਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿੱਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ, ਗਰੀਬ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਚੀਨ ਦੇ ਭਾਰੀ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਦਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਦੌਰਾ | Panama Canal
ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ, ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਕੋ ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਰਿਕੌਰਟ ਵਾਸਕੇਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹਿਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਤਾਲਾ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਟਾਵਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਲ ਮਾਰਗ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗਾ ਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ‘ਵਾਲ ਸਟਰੀਟ ਜਰਨਲ’ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਊਬਾ, ਨਿਕਾਰਾਗੁਆ ਅਤੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵੱਲੋਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਵਾਸ, ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। Panama Canal
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਕੰਪਨੀ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਜਲ ਮਾਰਗ ’ਤੇ ਚੀਨ ਦਾ ਦਬਾਅ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ, ਰੂਬੀਓ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਚਾਲੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਲੋਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸੁਨੇਹਾ ਬਹੁਤ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਨਾਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ 1999 ਵਿੱਚ ਪਨਾਮਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪਨਾਮਾ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ।
ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਕਿਉਂ ਹੈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ? | Panama Canal
ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤੀ ’ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ 82 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਨਹਿਰ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਨੂੰ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਪਾਰ ਦਾ ਛੇ ਫੀਸਦੀ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਿਊਯਾਰਕ ਤੋਂ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮਾਲਵਾਹਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਰਾਹੀਂ 8370 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਮਾਲ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਰਸਤੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ, ਫਿਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਾਂਦੀਪ ’ਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਨੂੰ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਜਾਣਾ ਪਵੇਗਾ ਤੇ ਇਹ ਦੂਰੀ 22 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗੀ।
ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ 14 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਪਾਰ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਜੀਵਨ ਰੇਖਾ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ-ਨਿਰਯਾਤ ਵੀ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਕੈਰੇਬੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਾਮਾਨ ਭੇਜਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਸਿਰਫ਼ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ’ਚੋਂ ਹੀ ਲੰਘਦੇ ਹਨ। ਪਨਾਮਾ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਖੁਦ ਇਸ ਨਹਿਰ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ਤੇ ਪਨਾਮਾ ਸਰਕਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤੋਂ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਕਮਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਵਿਘਨ ਪੈਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ।
ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਫਰਾਂਸ ਨੇ 1881 ’ਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ 1914 ’ਚ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ’ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਰਿਹਾ, ਪਰ ਸਾਲ 1999 ’ਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਪਨਾਮਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਅਥਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਨਾਮਾ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਜੂਬਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸੱਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਜੂਬਿਆਂ ’ਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
