2011 ਤੋਂ 2020 ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਨਮ ਤੇ ਗਰਮ ਰਿਹਾ : ਡਬਲਿਯੂਐੱਮਓ | Natural Disasters
ਦੁਬਈ (ਏਜੰਸੀ)। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਲਵਾਯੂ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਗਠਨ (ਡਬਲਿਯੂਐੱਮਓ) ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਗੜ ਰਹੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਲਈ 2011-2020 ਦਾ ਦਹਾਕਾ ਨਮ ਅਤੇ ਗਰਮ ਰਿਹਾ। 2011-2020 ਦੀ ਜਲਵਾਯੂ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਦਰ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਦਰਾਂ ’ਤੇ ਵਧੀ, ਜੋ ਰਿਕਾਰਡ ’ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਦਹਾਕਾ ਸੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਲਵਾਯੂ ਸੰਮੇਲਨ (ਯੂਐੱਨ ਸੀਓਪੀ28) ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ 2023 ਲਈ ਆਰਜ਼ੀ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2023 ਰਿਕਾਰਡ ’ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਸਾਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ। (Natural Disasters)
ਮੌਸਮ, ਜਲਵਾਯੂ ਅਤੇ ਜਲ ਸਰੋਤਾਂ ’ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਡਬਲਿਯੂਐੱਮਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਰਬ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਤੱਟ ਲਈ ‘ਨਮ ਦਹਾਕਾ’ ਸੀ। 2011-2020 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮ ਦਿਨਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਯੂਰਪ, ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ, ਮੈਕਸੀਕੋ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਅਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ 1961-1990 ਦੀ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣੀ ਸੀ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੌਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜਾ ਹੜ੍ਹ ਜੂਨ 2013 ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ, ਪਹਾੜੀ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਝੀਲ ਦੇ ਫਟਣ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੜ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਵਿੱਚ 5,800 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਅਕਤੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੇਰਲ 2018 ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ 2019 ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ ਤੀਬਰ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਹੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ, ਪਿਛਲੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਨਮ ਮਾਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ 2000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ।
ਸੋਕੇ, ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ
ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ 2011-2020 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਸੋਕੇ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ 28 ਵਿੱਚੋਂ 11 ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਕਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵਿਗੜ ਗਈ। ਡਬਲਿਯੂਐੱਮਓ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ’ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਪਤਲੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ’ਤੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
Also Read : ਪੰਚਾਇਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਟਰੈਕਟਰ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਹ ਕੇ 100 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਨਜਾਇਜ਼ ਕਬਜ਼ਾ ਛੁਡਾਇਆ
ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕ ਆਈਸ ਸ਼ੀਟ ਨੇ 2001-2010 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2011-2020 ਦਰਮਿਆਨ 75 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਰਫ਼ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਵਧਣ ਨਾਲ ਨੀਵੇਂ ਤੱਟੀ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
