ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਅਰਥ:
ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ: ਉਹ ਹਸਪਤਾਲਾਂ, ਕਲੀਨਿਕਾਂ, ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰਾਂ, ਖੇਡ ਕੇਂਦਰਾਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਕਲੀਨਿਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜਾਂ (ਸ਼ੂਗਰ, ਭੋਜਨ ਐਲਰਜੀ, ਗੈਸਟਰੋ-ਆਂਦਰ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਆਦਿ) ਦੇ ਮਰੀਜਾਂ ਲਈ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਮਰੀਜ ਦੀ ਸਿਹਤ, ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ, ਉਮਰ, ਸੰਭਾਵਤ ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਤਰਜੀਹਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਸਹੀ ਅਤੇ
ਸੁਧਾਰਾਤਮਕ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਖਾਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ
ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਣਨ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਡਾਇਟੈਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਜਾਂ ਮਾਸਟਰਜ/ਪੀਜੀ ਡਿਪਲੋਮਾ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ) ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯੂਐਸਏ/ਕੈਨੇਡਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਆਹਾਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਲਾਇਸੈਂਸ/ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਜਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ: ਉਹ ਡਾਕਟਰੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜਾਂ ਲਈ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਸਲਾਹ ਦੇ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਹਾਰਤ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਪੋਸ਼ਣ, ਸਮੁਦਾਇਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਸਬੰਧੀ ਤੀਜੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਹੈ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਖੋਜ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੋਸ਼ਣ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਜਨ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਫਸਰ, ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਸੰਚਾਲਕ, ਫੂਡ ਟੈਕਨਾਲੋਜਿਸਟ ਆਦਿ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਇੱਕ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਲੋੜੀਂਦੇ ਡਾਇਟੈਟਿਕਸ ਕੋਰਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ (ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ) ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਬਣਨ ਲਈ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਸਾਰੇ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜਾਂ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ-ਨਿਊਟ੍ਰੀਸਨਿਸਟ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਉਹ ਇੱਕ ਮਜਬੂਤ ਸੰਚਾਰ ਹੁਨਰ ਸਹਾਇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਨੌਕਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਮਰੀਜਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਸੰਬੰਧੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਰੀਜਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਟੀਚਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਗਭਗ ਹਰ ਡਾਕਟਰੀ ਪੇਸ਼ੇ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ/ਖੁਰਾਕ ਮਾਹਿਰ ਆਪਣੇ ਮਰੀਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਨੇੜਿਓਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਮਾਹਿਰ ਹਮਦਰਦ, ਮਰੀਜ, ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਅਤੇ ਮਰੀਜ ਦੀਆਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਜਰੂਰਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋਵੇ
ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਡਾਇਟੈਟਿਕਸ ਕੋਰਸ ਯੋਗਤਾ ਮਾਪਦੰਡ:
ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਆਹਾਰ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਕੋਰਸ ਡਿਪਲੋਮਾ, ਅੰਡਰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਅਤੇ ਪੋਸਟ-ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਕੋਰਸ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੀਜੀ ਡਿਪਲੋਮਾ ਇਨ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਾਇਟੈਟਿਕਸ, ਬੀਐਸਸੀ (ਫੂਡ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ) ਅਤੇ ਐਮਐਸਸੀ (ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ) ਆਦਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ ਸੰਸਥਾਵਾਂ/ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦਾਖਲੇ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ
ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਐਮਐਸਸੀ ਕੋਰਸ ਕਰਨ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਢਲੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਗਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਦੇ
ਤਰਜੀਹੀ ਖੇਤਰ ਹਨ: ਮਾਈਕ੍ਰੋਬਾਇਓਲੋਜੀ, ਕੈਮਿਸਟਰੀ, ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਗਿਆਨ, ਦਵਾਈ, ਹੋਟਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਜਾਂ ਕੈਟਰਿੰਗ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਡਾਇਟੈਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦਾ ਪੀਜੀ ਡਿਪਲੋਮਾ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਨਵੇਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟਾਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੇ ਐਫ ਐਂਡ ਬੀ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪੀਜੀ ਡਿਪਲੋਮਾ ਕੋਰਸ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਡਾਇਟੈਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕਰਨ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਬੀਐਸਸੀ (ਫੂਡ ਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ) ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੈ
ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਡਾਇਟੈਟਿਕਸ ਕਰੀਅਰ:
ਇੱਥੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਖੁਰਾਕ ਮਾਹਿਰ ਹਨ: ਕਲੀਨਿਕਲ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ, ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ, ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਇਹਨਾਂ ਅਹੁਦਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਕਰੀਅਰ ਬਦਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਪੋਸ਼ਣ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ ਸਲਾਹ ਤੇ ਫਿਟਨੈਸ ਕਲੱਬਾਂ ਜਾਂ ਭੋਜਨ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਲੀਨਿਕਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
ਤਨਖਾਹ:
ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਆਹਾਰ ਵਿਗਿਆਨ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਕਰੀਅਰ ਵਿਕਲਪ ਹੈ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਅਮੀਰ ਵਰਗ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਕਮਾਈ ਦੀ ਕੋਈ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ 10,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਨਖਾਹ 35,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰਿਸਰਚ ਫੀਲਡ, ਟੀਚਿੰਗ ਜਾਂ ਫੂਡ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਯੂਨਿਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਹੋਰ ਲਾਭਾਂ ਅਤੇ ਲਾਭਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁੰਦਰ ਤਨਖਾਹ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਸਲਾਹਕਾਰ ਖੁਰਾਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁਨਰਾਂ ਅਤੇ ਵੱਕਾਰ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਕਮਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਵਿਜੈ ਗਰਗ, ਐਕਸ ਪੀਈਐਸ -1,
ਸਿੱਖਿਆ ਸਾਸਤਰੀ,
ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਪਿ੍ਰੰਸੀਪਲ,
ਮਲੋਟ
ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ Facebook ਅਤੇ Twitter,Instagram, Linkedin , YouTube‘ਤੇ ਫਾਲੋ ਕਰੋ
