‘ਏ ਮੇਰੇ ਵਤਨ ਕੇ ਲੋਗੋ’ … ਇਹ ਗਾਣਾ ਸੁਣਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਅੱਥਰੂ ਆ ਗਏ ਸਨ
ਮੁੰਬਈ (ਏਜੰਸੀ)। ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਦੇਵੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਦੂਈ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੋਹਿਤ ਕੀਤਾ, ਅੱਜ 92 ਸਾਲ ਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। 28 ਸਤੰਬਰ 1929 ਨੂੰ ਇੰਦੌਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ, ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ, ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੇ ਅਸਲ ਨਾਮ (ਹੇਮਾ ਹਰੀਦਕਰ) ਦੇ ਪਿਤਾ, ਮਰਾਠੀ ਥੀਏਟਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਲਤਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਤਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।
Birthday greetings to respected Lata Didi. Her melodious voice reverberates across the world. She is respected for her humility & passion towards Indian culture. Personally, her blessings are a source of great strength. I pray for Lata Didi’s long & healthy life. @mangeshkarlata
— Narendra Modi (@narendramodi) September 28, 2021
ਲਤਾ ਨੇ ਸਾਲ 1942 ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਕਿੱਟੀ ਹਾਸਲ ਲਈ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਗਾਣਾ ਗਾਇਆ ਪਰ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਲਤਾ ਦਾ ਗਾਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਲਤਾ ਦਾ ਗਾਣਾ ਉਸ ਫਿਲਮ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਲ 1942 ਵਿੱਚ, 13 ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਲਤਾ ਦਾ ਸਿਰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਵਿੱਚ ਉੱਠ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਉਸ ਉੱਤੇ ਆ ਪਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪੁਣੇ ਤੋਂ ਮੁੰਬਈ ਆ ਗਿਆ। ਲਤਾ ਨੂੰ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸਨੇ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
1945 ਵਿੱਚ ਲਤਾ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਗੁਲਾਮ ਹੈਦਰ ਨੂੰ ਮਿਲੀ
ਸਾਲ 1942 ਵਿੱਚ ਲਤਾ ਨੂੰ ਪਹੇਲੀ ਮੰਗਲਗੌਰ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। ਸਾਲ 1945 ਵਿੱਚ ਲਤਾ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਗੁਲਾਮ ਹੈਦਰ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਗੁਲਾਮ ਹੈਦਰ ਲਤਾ ਦੇ ਗੀਤ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ। ਗੁਲਾਮ ਹੈਦਰ ਨੇ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਐਸ ਮੁਖਰਜੀ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਲਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਫਿਲਮ ਸ਼ਹੀਦ ਵਿੱਚ ਗਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਐਸ ਮੁਖਰਜੀ ਨੂੰ ਲਤਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਆਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਕਾਸਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਗੁਲਾਮ ਹੈਦਰ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕੁੜੀ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਨਾਮ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਵੱਡੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਉਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨਗੇ।
1949 ਵਿੱਚ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਹੀ ਸੀ
ਸਾਲ 1949 ਵਿੱਚ, ਲਤਾ ਫਿਲਮ ਮਹਿਲ ਤੋਂ ਆਇਗਾ ਆਨੇ ਵਾਲਾ ਗੀਤ ਗਾ ਕੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲਤਾ ਨੇ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦੀ ਬਰਸਾਤ ਤੋਂ ਜੀਆ ਬੇਕਾਰ ਹੈ, ਹਵਾ ਮੈਂ ਉਡਤਾ ਜਾਏ ਵਰਗੇ ਗਾਣੇ ਗਾ ਕੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਫਲ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਸੀ। ਰਾਮਚੰਦਰ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਹੇਠ, ਲਤਾ ਨੇ ਪ੍ਰਦੀਪ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੇ ਇੱਕ ਗਾਣੇ ਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਗੈਰ ਫਿਲਮੀ ਗੀਤ ਏ ਮੇਰੇ ਵਤਨ ਕੇ ਲੋਗਨ ਗਾਇਆ। ਇਹ ਗੀਤ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੰਡਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਇੰਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਵਹਿ ਗਏ। ਅੱਜ ਵੀ ਲਤਾ ਦੁਆਰਾ ਗਾਏ ਇਸ ਗੀਤ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਲਤਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਦੀਵਾਨੇ ਸਨ
ਨੌਸ਼ਾਦ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਲਤਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਸ਼ਿੰਗਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਕੰਪੋਜ਼ਰ ਨੌਸ਼ਾਦ ਲਤਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਇੰਨੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਲਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਰ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲੈਂਦੇ ਸਨ।ਇਹ ਸਿਰਫ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਗਾਣੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਗਾ ਸਕਦਾ। ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਸ਼ੋਅਮੈਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲਤਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਲਤਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੋਂ ਇੰਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੂੰ ਸਰਸਵਤੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ। ਸੱਠਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਤਾ ਨੂੰ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾਂ ਦੀ ਰਾਣੀ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ।
ਲਤਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਨੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਵਾਰ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
1969 ਵਿੱਚ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੇ ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ ਪਿਆਰੇਲਾਲ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਹੇਠ ਫਿਲਮ ਇੰਟਕਮ ਦਾ ਆ ਜਾਣੇ ਜਾ ਗਾ ਗਾ ਕੇ ਆਸ਼ਾ ਭੌਂਸਲੇ ਵਰਗੀਆਂ ਪੱਛਮੀ ਧੁਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਉਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤਾ। ਨੱਬੇ ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤਕ, ਲਤਾ ਨੇ ਕੁਝ ਚੋਣਵੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਹੀ ਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਲ 1990 ਵਿੱਚ, ਉਸਦੀ ਬੈਨਰ ਫਿਲਮ ਲੇਕਿਨ ਲਈ, ਲਤਾ ਨੇ ਗਾਣਾ ਗਾਇਆ ਯਾਰਾ ਸਿਲੀ ਸਿਲੀ ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਫਿਲਮ ਨਹੀਂ ਚੱਲੀ, ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਇਹ ਗੀਤ ਲਤਾ ਦੇ ਸਰਬੋਤਮ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਨੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਵਾਰ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੂੰ 1972 ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਪਰਿਚੈ, 1975 ਵਿੱਚ ਕੋਰਾ ਕਾਗਜ਼ ਅਤੇ 1990 ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਲੇਕਿਨ ਲਈ ਗਾਏ ਗਏ ਗਾਣੇ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੂੰ 1969 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ, 1989 ਵਿੱਚ ਦਾਦਾ ਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ ਪੁਰਸਕਾਰ, 1999 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ, 2001 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਵਰਗੇ ਕਈ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਹਨ।
ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ Facebook ਅਤੇ Twitter,Instagram, Linkedin , YouTube‘ਤੇ ਫਾਲੋ ਕਰੋ
