International Museum Day 2025: ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ? ਜਾਣੋ ਇਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

International Museum Day
International Museum Day : Photo - Pixabay

International Museum Day 2025: ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਊਜੀਅਮ ਦਿਵਸ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?

International Museum Day 2025: ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਪਿਛੋਕੜ ਬਾਰੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣੂੰ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਜੀਅ ਜਾਨ ਨਾਲ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਣਮੱਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਓ ਕਿ ਮਿਊਜੀਅਮ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਿਨਾਂ, ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਲੱਭ ਸਕੀਏ। ਇਸ ਲੋੜ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਦੀਆਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਜਾਂ ਮਿਊਜੀਅਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। International Museum Day 2025

Read Also : Health Tips: ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਚਾਰ ਚੰਨ ਲਾ ਦਿੰਦੇ ਨੇ ਅਮਰੂਦ ਦੇ ਪੱਤੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੇਵਨ ਕਰਦੈ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ

ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਅਤੇ ਬੀਤੇ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਪੁਲ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ, ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹਨ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਜਾਇਬ ਘਰਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

International Museum Day
International Museum Day – Photo: Pixabay

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਕਦੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? | International Museum Day 2025

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 18 ਮਈ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 2009 ਤੱਕ, ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ 90 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 129 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 30,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਕੀ ਹੈ?

ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ (ਆਈਸੀਓਐਮ) ਨਾਲ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਦਿਨ 1977 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਰ ਸਾਲ 18 ਮਈ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੀ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਆਈਸੀਓਐਮ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਣੋ

ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ (ਆਈਸੀਓਐਮ) ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਇਤਿਹਾਸਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਹੱਤਵ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਆਈਸੀਓਐਮ ਦੀਆਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 31 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਮੇਟੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਈਸੀਓਐਮ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਾਇਬ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਹੁਣ ਮੁਫ਼ਤ ਘੁੰਮਣ ਦਾ ਮੌਕਾ

ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਇਹ ਰਾਹਤ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਸਮਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ 31 ਮਾਰਚ 2026 ਤੱਕ ਚਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਮੁਫ਼ਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ 18 ਮਈ 2025 ਨੂੰ ਜੋ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਿਵਸ ਹੈ, ਉਸ ਦਿਨ ਸਮਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ ਲਈ ਕੋਈ ਟਿਕਟ ਨਹੀਂ ਲਈ ਜਾਵੇਗੀ। 21 ਜੂਨ 2025 ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗਾ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਵੀ ਸਮਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਮੁਫ਼ਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 19 ਨਵੰਬਰ 2025 ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਸਮਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਟਿਕਟ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।

Read Also : MSG Health Tips: ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਇਹ ਆਦਤਾਂ ਬਚਾਉਣਗੀਆਂ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, 8 ਮਾਰਚ 2026 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਮੁਫ਼ਤ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 10 ਟਿਕਟ-ਚਾਰਜ ਵਾਲੇ ਸਮਾਰਕ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ, ਕੁਤੁਬ ਮੀਨਾਰ ਅਤੇ ਹੁਮਾਯੂੰ ਦਾ ਮਕਬਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਕਬਰੇ ਮੁਫ਼ਤ ਵਿੱਚ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣਾ ਕਿਲਾ, ਸਫਦਰਜੰਗ ਦਾ ਮਕਬਰਾ, ਕੋਟਲਾ ਫਿਰੋਜ਼ਸ਼ਾਹ, ਜੰਤਰ-ਮੰਤਰ, ਅਬਦੁਰਰਹੀਮ ਖਾਨਖਾਨਾ ਦਾ ਮਕਬਰਾ, ਹੌਜ਼ ਖਾਸ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਤੁਗਲਕਾਬਾਦ ਦਾ ਕਿਲਾ ਅਤੇ ਸੁਲਤਾਨ ਗਹਿਰੀ ਦਾ ਮਕਬਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਆਮ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਟਿਕਟਾਂ ਖਰੀਦਣੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪੰਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਲੰਘਿਆ

ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ, 18 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਨੂੰ ਸਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਲਈ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਸਮਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਮੁਫ਼ਤ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। 18 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਕੀਮ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਲਾਭ ਲਿਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਰਕ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਪਹੁੰਚੇ।