
Earths Inner Core: ਵਰਤਮਾਨ ’ਚ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਿੱਸੇ ’ਚ ਹੋ ਰਹੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਰਹੱਸਮਈ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਅਜੇ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਖੋਜ ਦਾ ਧਰਤੀ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਬਣਤਰ, ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਤੇ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ’ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਧਰਤੀ ਦਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਠੋਸ ਤੇ ਸਥਿਰ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਖਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : New Delhi Railway Station Stampede: ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ’ਤੇ ਭਾਜੜ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਪੜ੍ਹੋ……
ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੋਇਆ ਖੁਲਾਸਾ | Earths Inner Core
ਇਸ ਖੋਜ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਧਾਰ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ’ਚ ਸਥਿਤ ਦੱਖਣੀ ਸੈਂਡਵਿਚ ਟਾਪੂਆਂ ’ਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਅਲਾਸਕਾ ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ ਲਾਏ ਗਏ ਭੂਚਾਲ ਯੰਤਰਾਂ, ਜਾਂ ਭੂਚਾਲ ਮੀਟਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਾਪਿਆ ਗਿਆ। 2004 ਤੇ 2008 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਭੂਚਾਲੀ ਤਰੰਗਾਂ ਦੇ ਤਰੰਗ ਰੂਪ ਬਦਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਉਦੋਂ ਆਈ ਜਦੋਂ ਇਹ ਲਹਿਰਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ’ਚੋਂ ਲੰਘਦੀਆਂ ਸਨ, ਤੇ ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਦੇ ਆਕਾਰ ’ਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਦੀ ਗਤੀ ’ਚ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ
ਧਰਤੀ ਦਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਠੋਸ ਧਾਤ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਾਹਰੀ ਪਿਘਲੇ ਹੋਏ ਕੋਰ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀਮਾ ਲਗਭਗ 5,100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਹਾਅ ਵੱਲ ਹੈ। ਪਿਛਲੀ ਖੋਜ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਠੋਸ ਤੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹੈ, ਤੇ ਇਹ ਪਿਘਲੇ ਹੋਏ ਬਾਹਰੀ ਕੋਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਦੀ ਘੁੰਮਣ ਦੀ ਗਤੀ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਬਦਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਗਤੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਧੀਮੀ। ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਸਿਰਫ਼ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਦੇ ਘੁੰਮਣ ਕਾਰਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ, ਸਗੋਂ ਬਾਹਰੀ ਕੋਰ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਸਬੰਧ ’ਚ ਭੌਤਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ | Earths Inner Core
ਧਰਤੀ ਦਾ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਇਸ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ’ਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਦਾ ਆਕਾਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਹਰੀ ਕੋਰ ’ਚ ਲੋਹੇ ਦੇ ਕਣ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਬਣਦੇ ਹਨ ਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ’ਤੇ ਸੈਟਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਾਹਰੀ ਕੋਰ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਧਰਤੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਕਿਰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ’ਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੇ ਭਵਿੱਖ ’ਚ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ’ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ | Earths Inner Core
ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਦੀ ਗਤੀ ’ਚ ਬਦਲਾਅ ਸਿਰਫ਼ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਘੁੰਮਣ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਦੇ ਘੁੰਮਣ ਦੀ ਗਤੀ ’ਚ ਬਦਲਾਅ ਧਰਤੀ ਦੇ ਘੁੰਮਣ ’ਚ ਵੀ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਦਾ ਘੁੰਮਣਾ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਥੋੜ੍ਹੀ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਗਤੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਖੋਜ ’ਚ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾਈ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ
ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਦੀ ਗਤੀ ਤੇ ਇਸਦੇ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਲਈ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲ ਅਣਸੁਲਝੇ ਹਨ। ਉਹ ਹੁਣ ਇਹ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ’ਚ ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਭਵਿੱਖ ’ਚ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੌਨ ਵਿਡੇਲ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਨੂੰ ਵਿਗੜਦੇ ਵੇਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਗਾੜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੇ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰਹੱਸਾਂ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਸਮਝ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕੀਏ।
ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਝ ਸਕੀਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ’ਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਭੌਤਿਕ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ’ਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਭਵਿੱਖ ’ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਝਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੋਜ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੋਰ ਦੇ ਆਕਾਰ ਤੇ ਗਤੀ ’ਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਣ ਲਈ ਅਜੇ ਵੀ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਇਹ ਖੋਜ ਸਾਡੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਤੇ ਰਹੱਸਮਈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ।