ਡਾ. ਸੰਦੀਪ ਸਿੰਹਮਾਰ। ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਦੂਰ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਵਰਗੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਵਰਗਾ ਦਿਖਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਗ੍ਰਹਿ ਵੀ ਚੰਦਰਮਾ ਵਾਂਗ ਚਮਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵੀ ਮਾਪਿਆ ਹੈ। -1 ਨਾਂਅ ਦਾ ਇਹ ਗ੍ਰਹਿ ਬਿਲਕੁਲ ਧਰਤੀ ਵਰਗਾ ਦਿਸਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਸਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੁਣ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਇਸ ’ਤੇ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। (NASA)
ਬੁਰੀ ਖਬਰ, ਚਿੱਟੇ ਨੇ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਜਾਨ, ਪਰਿਵਾਰ ‘ਚ ਸੋਗ ਦੀ ਲਹਿਰ
ਜੇਕਰ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ’ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਸੰਭਵ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਨਾਸਾ ਦੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖੋਜ ਹੋਵੇਗੀ। ਨਾਸਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਖੋਜ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਵਰਗੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਗ੍ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸੰਭਾਵੀ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜੀਵਨ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। (NASA)
ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ | NASA
ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਨੇ ਧਰਤੀ ਵਰਗਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ’ਤੇ ਕੋਈ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕਿ ਇੱਥੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਫਿਲਹਾਲ ਅਟਕਲਾਂ ਹੀ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਪਰ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਇਹ ਹੈ ਮੈਟਰੋ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ | NASA
ਮੈਟਰੋ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਾਸਾ ਦੇ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਨੇ ਟਰੈਪਿਸਟ-1 ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਤਾਰੇ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰ ਰਹੇ ਕਈ ਚਟਾਨੀ ਐਕਸੋਪਲੇਨੇਟਸ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਜੇਮਜ ਵੈਬ ਸਪੇਸ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਨੇ ਤਾਰੇ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰ ਰਹੇ ਚਟਾਨੀ ਐਕਸੋਪਲੈਨੇਟਸ ’ਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। -1 ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਇਹ ਗ੍ਰਹਿ ਜਰੂਰ ਚਮਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਅਜਿਹੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਰੋਸ਼ਨੀ ਫੈਲ ਸਕੇ।
What kinds of planets could host alien life? @NASAWebb will help tackle this question by looking at TRAPPIST-1, a system of seven rocky planets orbiting a faint star: https://t.co/pDQFLyFokV
It's the 5th anniversary of the TRAPPIST-1 news, but there's more @NASAAstrobio to come! pic.twitter.com/e35ymHBULy
— NASA (@NASA) February 22, 2022
ਬਹੁਤ ਗਰਮ ਹੈ ਇਹ ਗ੍ਰਹਿ, ਤਾਪਮਾਨ 230 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ | NASA
ਇਸ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਖੋਜ ਦੇ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਡਾ. ਪੀਅਰੇ-ਓਲੀਵੀਅਰ ਲੈਗੇਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਚੱਟਾਨ ਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਉਤਸਰਜਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ -1 ਬਹੁਤ ਗਰਮ ਹੈ। ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਲਗਭਗ 230 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ’ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਸ ’ਚ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਗ੍ਰਹਿ ਸਾਡੇ ਸੌਰ ਮੰਡਲ ਦੇ ਚਟਾਨੀ ਗ੍ਰਹਿ ਜਿੰਨਾ ਛੋਟਾ ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਗ੍ਰਹਿ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਖੋਜ ਜਾਰੀ ਹੈ। (NASA)
ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਮਿਲੇ ਸੱਤ ਹੋਰ ਗ੍ਰਹਿ, ਜਿੱਥੇ ਹੈ ਜਿੰਦਗੀ ਦੀ ਉਮੀਦ | NASA
ਨਾਸਾ ਦੀ ਖਗੋਲ ਖੋਜ ਟੀਮ ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾ. ਥਾਮਸ ਗ੍ਰੀਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਦੂਰਬੀਨ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਹੀਂ ਮਾਪੀ ਗਈ ਸੀ। ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲਾ ਸਕਾਂਗੇ ਕਿ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ’ਤੇ ਕਦੇ ਜੀਵਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸੱਤ ਹੋਰ ਗ੍ਰਹਿ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਠੰਡੇ ਹਨ ਤੇ ਉਮੀਦ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਾਸਾ ਅਨੁਸਾਰ, -1 ਬੀ ਸਭ ਤੋਂ ਅੰਦਰਲਾ ਗ੍ਰਹਿ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਊਰਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਮਿਲੇ ਤਾਪਮਾਨ ਤੋਂ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗ੍ਰਹਿ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਜੀਵਨ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਉਮੀਦ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ। (NASA)