ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ | World Earth Day 2025
ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ 22 ਅਪਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰਹਿ, ਧਰਤੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸੋਚ-ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੇ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1970 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੈਨੇਟਰ ਗੇਲੋਰਡ ਨੈਲਸਨ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਉਦਯੋਗੀਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਸਨ। World Earth Day 2025
ਇਸ ਲਈ 22 ਅਪਰੈਲ 1970 ਨੂੰ, ਲਗਭਗ 2 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਈ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਇਹ ਦਿਨ ਹਰ ਸਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ਤੇ ਅੱਜ ਇਹ 190 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਇਵੈਂਟ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਧਰਤੀ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਗ੍ਰਹਿ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਹਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਾਣੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਭੋਜਨ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਆਸਰਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੰਗਲ, ਪਹਾੜ, ਸਮੁੰਦਰ ਤੇ ਨਦੀਆਂ ਇਹ ਸਭ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਪਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਨਾਲ ਜੋ ਸਲੂਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਵੱਲ ਲਿਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਨੇ ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਸਮਝੌਤੇ ਹੋਣ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਡੱਲੇਵਾਲ ਨੇ ਜਿਤਾਇਆ ਖਦਸ਼ਾ
ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕਟਾਈ ਨੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਘਰ ਖੋਹ ਲਏ ਹਨ ਤੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਂਦਾ ਹੈ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੇ ਗੰਦਗੀ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਪਿਘਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਤੂਫ਼ਾਨ, ਸੋਕਾ ਤੇ ਹੜ੍ਹ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਨਾ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਧਰਤੀ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ। World Earth Day 2025
ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਦਿਨ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਰੁੱਖ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸਫ਼ਾਈ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਊਰਜਾ ਦੀ ਬੱਚਤ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਯਤਨ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ, ਜੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਲਾਵੇ, ਤਾਂ ਸਾਲਾਨਾ ਅਰਬਾਂ ਰੁੱਖ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਹਰਿਆਲੀ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਸੋਖ ਕੇ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰਨਗੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਈਏ ਤੇ ਰੀਸਾਈਕਲਿੰਗ ਨੂੰ ਅਪਣਾਈਏ, ਤਾਂ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। World Earth Day 2025
ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਯਤਨ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰਾਂ ਜਾਂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦਾ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਰੋਕ ਕੇ ਸੋਚਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ- ਕੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਾਦਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਦੇ? ਕੀ ਅਸੀਂ ਸਾਈਕਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਘੱਟ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ, ਜਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਗੀਚਾ ਲਾ ਕੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ? ਇਹ ਸਵਾਲ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਧਰਤੀ ਲਈ, ਸਗੋਂ ਸਾਡੀ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਚੰਗੀ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਿਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰੁੱਖ ਲਾਉਣ, ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਤੇ ਰੀਸਾਈਕਲਿੰਗ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਾ ਬੀਜ ਬੀਜਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਬੱਚੇ ਵੱਡੇ ਹੋਣਗੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਫ਼ੈਸਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣਗੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧੇਗੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦਾ ਇਵੈਂਟ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਾਂਝੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਕੰਪਨੀਆਂ, ਸੰਗਠਨ ਤੇ ਆਮ ਲੋਕ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹਿੱਸਾ ਪਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। World Earth Day 2025
ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਛੋਟੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵੀ ਵੱਡੇ ਨਤੀਜੇ ਲਿਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈਏ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਤਕਨੀਕ ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਨੇ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸੌਖਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਇਸ ਨੇ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਦਬਾਅ ਵੀ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ’ਤੇ ਅਸਰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦਾ ਪੱਧਰ ਉੱਚਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕੰਢੀ ਇਲਾਕੇ ਡੁੱਬਣ ਦੇ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦੇ ਕੰਢੇ ’ਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ – ਜੇ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਨਾ ਸੁਚੇਤ ਹੋਏ, ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਤੇ ਸਾਡਾ ਭਵਿੱਖ ਦੋਵੇਂ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਣਗੇ। World Earth Day 2025
ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਤੀ ਦਿਵਸ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਵਰਗੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਸਾਡੀ ਹਰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨਾ ਸਾਡਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ। ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆ ਕੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਰੁੱਖ ਲਾਉਣਾ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਬੱਚਤ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘਟਾਉਣਾ ਤੇ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਬਣਾਉਣਾ ਇਹ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਸਾਡੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਆਓ, ਇਸ ਦਿਨ ਪ੍ਰਣ ਕਰੀਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਾਂਗੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਵੀ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਘਰ ਬਣੀ ਰਹੇ।
ਰੂਪਨਗਰ ਮੋ. 70098-07121
