ਚੋਣਾਂ ਵੇਲੇ ਭਾਈਚਾਰਾ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ
‘ਏਕਤਾ’ ਅਤੇ ‘ਭਾਈਚਾਰਾ’ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਹਨ। ਪਰ ਸਮਾਜ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਾਤਾਂ ਅਤੇ ਫਿਰਕਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕਾਰਨ ਕੁੜੱਤਣ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਵੀਆਂ ਨੇ ‘ਏਕਤਾ’ ਅਤੇ ‘ਭਾਈਚਾਰੇ’ ਵਰਗੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸ਼ਬਦ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਯਮ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸੱਤਾ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ ’ਤੇ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਆਪਸੀ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਨਿਗਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਿਰਫ ਵੋਟਾਂ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਮੀਦਵਾਰ (ਸਾਰੇ ਨਹੀਂ) ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਚੋਣ ਲਾਭ ਲਈ ਮੁੱਦੇ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ’ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੱਤਾ ਧਿਰ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਗੜ ਗਏ ਹਨ। ਆਗੂ?ਬਿਆਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ’ਤੇ ਤਿੱਖੇ ਹਮਲੇ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ’ਤੇ ਉਲਝਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਤਰਕਪੂਰਨ ਰਿਸ਼ਤਾ ਠੱਪ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੋ ਕੰਮ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਠੋਸ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣਾ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਈ ਚਰਚਾਵਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਉੱਠਦੀਆਂ ਤੇ ਗੱਲ ਉੱਥੇ ਦੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚੋਣਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਲੜਾਈਆਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਹਿੰਦੂ-ਮੁਸਲਿਮ ਅਤੇ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਵਿਚ ਵੰਡੀਆਂ ਪੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਚੋਣਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਵੰਡ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਸੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਦਾ ਸਵਾਲ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਵਧਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਖੋਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡਾ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਤਾਂ ਦੋਸਤ ਵੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਵਾਂਗ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਸਾਡੀ ਗਲਤੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਚੋਣ ਅੰਤਿਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਇਹ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਵੀ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਲਈ ਕੁਝ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਖਾਤਰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ, ਦੋਸਤਾਂ-ਮਿੱਤਰਾਂ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ, ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਨਾਲ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵਾਲਾ ਸਲੂਕ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਰਾਤ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਬਿਤਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਕਈ ਵਿਰੋਧੀ ਆਪਣੀਆਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਹਾਰਾਂ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਾਵਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਦੰਗੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਤਣਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੋਣ ਇੱਕ ਖੇਡ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਹਾਰ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਈਗੋ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਨਾ ਬਣਾਓ। ਹਾਰ ਭੁੱਲ ਜਾਓ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾਰ ਨਾਗਰਿਕ ਹੋਣ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਓ ਅਤੇ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਬਣੋ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣਾ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਨਹੀਂ ਪਾਈ। ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਉਹ ਸਭ ਦਾ ਨੁਮਾਇੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਕੁਝ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਅਤੇ ਉਹ ਹਾਰਨ ਵਾਲੇ ਪੱਖ ਨੂੰ ਬਦਲੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਛੇੜਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸਦਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਭਿਆਨਕ ਮੁੱਦੇ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਆਖਰ ਥਾਣਿਆਂ ਅਤੇ ਅਦਾਲਤਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਸਿਵਾਏ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ।
ਇਸ ਲਈ ਚੋਣਾਂ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾਰ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣ ਕੇ ਦਿਖਾਓ।
ਚੋਣ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰਾ ਬਚਾਓ। ਵੋਟ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਤਾਂ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਾਂਗੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਓਗੇ ਤਾਂ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਸਾਬਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੀ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਸਹੀ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਸਹੀ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਚੁਣੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸਹੀ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਹੀ ਲੋਕ-ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਵੀ ਲਾਹਾ ਲੈਣ ਲਈ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ, ਸਦਭਾਵਨਾ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।
ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਸਿਆਸੀ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਗਾਇਬ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਟੀਚਾ ਜਿਵੇਂ ਵੀ ਕਰਕੇ ਵੋਟਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦੇ ਬੀਜ ਬੀਜਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਪੈਸੇ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਖਰਾਬ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬੂਥ ਕੈਪਚਰਿੰਗ ਅਤੇ ਪੋਲਿੰਗ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਧਕ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਬੰਧਤ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਰਕਰਾਂ ’ਤੇ ਸਖਤ ਜ਼ੁਰਮਾਨਾ ਲਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੇ ਚੋਣ ਲੜਨ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਈ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਜੋ ਵੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਕਾਰਵਾਈ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਵੀ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਪ੍ਰਚਾਰ, ਵਾਅਦਿਆਂ, ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤੀ, ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਨਾਂਅ ’ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਫਰਤ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਚੋਣਾਵੀ ਲਾਹਾ ਲੈਂਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਚੋਣ ਲਾਭ ਲਈ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ’ਤੇ ਚਿੱਕੜ ਸੁੱਟਦੇ ਹਨ, ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਬਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਹ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮਾਹੌਲ ਖਰਾਬ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਿਆਸੀ ਲਾਹਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸਿਆਸਤ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਸੱਤਾ ਦੇ ਲਾਲਚ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਹੁਦੇ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਜ ਦੇ ਆਗੂ ਧਰਮ ਅਤੇ ਜਾਤ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਾਉਣ ਤੋਂ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟ ਰਹੇ। ਭੜਕਾਊ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਤੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਭਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਲੋਕ ਰੋਹ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਚੋਣਾਵੀ ਲਾਭਾਂ ਲਈ ਅਸਮਰੱਥ ਅਤੇ ਅਣਉਚਿਤ ਬੋਲੀ ਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਲਗਾਮ ਲਾਉਣ ਦੀ ਸਖਤ ਲੋੜ ਹੈ।
ਉੱਬਾ ਭਵਨ,
ਆਰੀਆਨਗਰ, ਹਿਸਾਰ
ਮੋ. 70153-75570
ਪਿ੍ਰਅੰਕਾ ਸੌਰਭ
ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ Facebook ਅਤੇ Twitter,Instagram, Linkedin , YouTube‘ਤੇ ਫਾਲੋ ਕਰੋ
